U čast Vaude u Mariboru

Izložba posvećena istaknutom kompozitoru, dirigentu i pedagogu Zlatanu Vaudi (1923-2010), autoru više od 200 dela u gotovo svim muzičkim oblicima, koji je najveći deo života proveo u Beogradu, biće otvorena 11. aprila u Mariboru, a istog dana biće otkrivena i spomen-ploča u njegovom rodnom mestu Pernici, u okviru programa evropske prestonice kulture “Maribor 2012”.

Materijal za izložbu u Univerzitetskoj biblioteci u Mariboru su originalna dokumenta, predmeti, svedočanstva, katalozi, prospekti, pisma, nagrade, ordenje, fotografije i lične stvari Vaude, dokumenta koja prate njegovo detinjstvo, porodicu, boravak u mariborskom logoru i izgnanstvo u Kragujevac 1941. godine, Sremski front...

Rukavice Zlatana Vaude

Takođe, izložba dokumentuje Vaudina prva muziciranja, dirigentski rad, studije u Beogradu na Muzičkoj akademiji, prve nagrade... Postavka je posvećena i Vaudinom kasnijem profesionalnom životu u Beogradu - koliko je to bilo moguće u obimu koji je morao biti sužen - kroz notne zapise, novinske kritike, teorijske i muzikološke analize kompozitorskih dela i prospekte koncerata Dečjeg hora Radio-televizije Beograd, na čijem je čelu bio od 1953. godine.

U okviru izložbe, u razgovoru o Vaudinom delu učestvovaće kompozitor Marjan Šijanec, kustoskinja izložbe Karmen Salmič kovačič, pesnikinja Alenka Glaze i Vaudina ćerka Marija Vauda, umetnica iz Beograda.

Flautista Cveto Kobal izvešće Vaudine kompozicije “Estampa” i “Snovi”.

Povodom otkrivanja spomen ploče Vaudi u Pernici, govoriće književnik i pesnik Marjan Pungartnik, koji je i inicirao tu akciju i njeno uključivanje u program EPK "Maribor 2012".

Leptir mašne Zlatana Vaude

Kako su istakli organizatori izložbe, Vauda je karijeru izgradio u zlatnom dobu jugoslovenske kulture. U Sloveniji je, na žalost, bio manje poznat, iako je do smrti održavao kontakte sa njom i bio član Društva slovenačkih kompozitora.

Vauda je preminuo 4. novembra u Beogradu u 87. godini, a sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.

U njegovom bogatom opusu posebno mesto zauzimaju kamerna muzika, solo pesme, solističke kompozicije i muzika za decu.

Vaudina dela izvodili su najznačajniji dirigenti, ansambli, pevači i instrumentalisti, među kojima su i Zubin Mehta, Mladen Jagušt, Borislav Pašćan, Bojan Suđić, Hor i Orkestar RTB, Zagrebačka filharmonija, Kvartet Josip Slavenski, Zagrebački kvartet, Trio Lorenc, Beogradski duvački kvintet, Tro Simonuti i brojni solisti sa prostora bivše Jugoslavije.

Slavni Mehta, inače, prvi put je izveo Vaudino delo na prvom gostovanju u Beogradu 1960. godine, kada je nastupio na Kolarcu, na prvom koncertu ciklusa “Mladi koji osvajaju svet”. Sa Simfonijskim orkestrom RTB i solistom Ernestom Ackunom (klarinet) izveo je Vaudin Koncert za klarinet i orkestar.

Rođen 14. januara 1923. u Pernici u Sloveniji, Vauda je završio Fakultet muzičkih umetnosti u Beogradu, Odsek kompozicije i dirigovanje, a pohađao je i letnje kurseve kod Hansa Jelineka i Hansa Svarovskog.

Kao datum ponovnog rođenja beležio je 21. oktobar 1941, dan kada je preživeo streljanje u Kragujevcu, gde je s porodicom našao utočište po izbijanju Drugog svetskog rata.

Mnoge njegove kompozicije upravo su bazirane na tri akorda koje je, kao 18-godišnji kompozitor-amater, zabeležio u Kragujevcu. “U ta tri akorda”, kako je govorio, “ulio sam sav svoj revolt i tugu, a niz od 12 tonova koji je u njima sadržan prati me kroz ceo moj opus, kao svojevrstan pečat vremena”.

Vauda je u Nišu upoznao kompozitora i pedagoga Marka Tajčevića koji je u njegovim samoukim kompozicijama otkrio veliki muzički talenat, te ga pozvao da upiše Muzičku akademiju u Beogradu 1947. Dirigovanje je usavršio u Beču i Osijahu kod čuvenog Svarovskog.

Napisao je veliki broj dela namenjenih deci: muzičke priče, radio igre, male kantate...

Opus Vaude obuhvata više od 50 pesama za decu: horska muzika, dečje solo pesme, zbirke dečjih pesama za hor i klavir (Gugalice, Mladinski zbori...), kao i obrade i transkripcije velikog broja pesama domaćih, stranih kompozitora, narodnih pesama (Zbirka Zvuci moga zavičaja), kao i pesama iz NOR-a, pesme internacionalnih brigada (Španija moje mladosti, 1986), himni...

Bio je umetnički rukovodilac, producent i dirigent Dečjeg hora RTB-a od 1953. do 1986. godine, a u tom periodu Dečji hor RTB-a nastupao je na Dubrovačkim letnjim igrama, BEMUS-u, manifestaciji “Muzika u Srbiji”, Zmajevim dečjim igrama, Festivalu deteta u Šibeniku, Vukovom saboru, na Velikom školskom času u Kragujevcu…

Kao vrstan poznavalac horskog pevanja, intonacije, akustike (Zbirka Vokaliza i kompozicija, Dečji kulturni centar, 2006), Vauda je bio aktivan i na polju brige o deci. Između ostalog, tri decenije je bio saradnik Prosvetno- pedagoškog zavoda grada Beograda, Udruženja mizičkih pedagoga, Muzičke omladine Jugoslavije...

Dobitnik je više od 50 nagrada za kompozitorski, dirigentski, pedagoški i metodičko-instruktivni rad, među kojima su Vukova nagrada, Orden rada sa zlatnim vencem, Orden zasluge za narod sa srebrnim zracima, nagrada za životno delo “Mlado pokolenje”, Zlatna plaketa “Kragujevački oktobar”, Spomen plaketa grada Beograda, Najuspešniji umetnik RTB-a, nagrade RTB, Jugoslovenske radio-televizije (JRT), Udruženja kompozitora Srbije...

(SEEcult.org)