Velikani srpskog glumišta na poštanskim markama

Poštanske marke iz nove serije Velikani srpskog glumišta, izdate u saradnji Udruženja dramskih umetnika Srbije i Javnog preduzeća Pošta Srbije, kao i prigodna marka povodom obeležavanja stogodišnjice UDUS-a, predstavljene su 27. marta u Ateljeu 212, na Svetski dan pozorišta.

Na markama su likovi pokojnih glumaca Velimira Bate Živojinovića, Ljubiše Samardžića, Mire Stupice, Slobodana Aligrudića, Predraga Lakovića, Sonje Savić, Milorada Mandića Mande i Nebojše Glogovca.

Na biografije tih pozorišnih i filmskih umetnika podsetile su njihove kolege i prijatelji, uz lična sećanja, stihove i poneku anegdotu na maloj sceni Ateljea 212, a u publici su, pored članova UDUS-a i publike, bili i članovi njihovih porodica.

U programu koji je priredio i vodio Aleksandar Gruden učestvovali su Milka Frušić, Branka Petrić, Svetlana Bojković, Vesna Čipčić, Aljoša Vučković, Milan Mihailović, Miroslav Žužić i Goran Jevtić.  

Predstavnica JP Pošta Srbije Nela Bojović istakla je da je to osma serija, počev od 2003. godine, koju Radna jedinica Srbijamarka realizuje s posebnim uvažavanjem i zadovoljstvom. “Pored filmova i snimljenih predstava, likovi glumačkih velikana sada i na ovim umetničkim minijaturama ostaju da žive u svetu i vremenu”, rekla je ona.

Portrete glumaca naslikala je Marina Kalezić, a prigodnu marku za sto godina UDUS-a kreirao je Boban Savić.

Član Predsedništva UDUS-a Goran Jevtić osvrnuo se na istorijat tog reprezentativnog udruženja u kulturi, izražavajući zadovoljstvo što je u publici prisutna i njegova vršnjakinja, stogodišnja glumica Branka Veselinović.

Osnivačka skupština Udruženja glumaca Srba, Hrvata i Slovenaca (kasnije Kraljevine Jugoslavije) održana je 15. septembra 1919. godine. Udruženje je bilo prvo koje je tada, u Beogradu, okupilo sve glumce, ali i druge pozorišne stvaraoce s ciljem da unapređuje dramsku umetnost i poboljšava položaj umetnika, istakao je Jevtić.

Sredstva za rad obezbeđivana su od članarine, kroz uloge, poklone i različite akcije. Vremenom je predratno Udruženje iniciralo i realizovalo značajne pomake u pozorišnoj delatnosti, a steklo je i značajnu imovinu – tri višespratne zgrade u Beogradu i nekoliko placeva u zemlji. Bilo je uvažavano od strane članova, uglednih pojedinaca i društva. Arhive beleže i pokroviteljstvo kralja Aleksandra I i odlikovanje Ordenom Svetog Save III reda.

Nakon Drugog svetskog rata, dramski umetnici u Srbiji ponovo se okupljaju sa istim ciljem – da unapređuju dramsku umetnost i štite profesionalne interese umetnika. Udruženje dramskih umetnika Srbije, registrovano 1950. godine, mnoge svoje aktivnosti zasniva na tradiciji i vrednostima predratne staleške organizacije.

UDUS dodeljuje strukovna priznanja i nagrade, izdaje pozorišne novine, knjige i druge publikacije, podržava članove u samostalnim umetničkim projektima, pomaže socijalno i zdravstveno ugrožene članove, zalaže se za unapređenje zakonske regulative u ovoj oblasti.

Od osnivanja Udruženja do danas, njegovom razvoju i afirmaciji doprineli su najznačajniji umetnici sa ovih prostora, istakao je Jevtić, zahvaljujući se Pošti Srbije što je na Svetski dan pozorišta objavila prigodnu marku “povodom naših prvih sto godina”, kao i za osam serija sa likovima glumaca i reditelja.

“Poštanske marke su čuvari naše kulture, podsetnik na nacionalne velikane i fantastičan način da se promoviše kultura pozorišta”, rekao je Jevtić.

U prvoj seriji (2003) Poznati srpski glumci štampane su marke sa likovima: Ilije Stanojevića, Dobrice Milutinovića, Žanke Stokić, Ljubinke Bobić, Raše Plaovića, Milivoja Živanovića, Mije Aleksića i Zorana Radmilovića.

U seriji Velikani srpskog pozorišta (2005) štampane su marke sa likovima reditelja: Jovana Đorđevića, Milana Predića, Milana Grola, Mire Trailović, Soje Jovanović, Huga Klajna, Mate Miloševića i Bojana Stupice.

U seriji Velikani srpskog glumišta do sada su (2007, 2009, 2011, 2013, 2017) štampane marke sa likovima glumaca: Pere Dobrinovića, Milke Grgurove, Ljubiše Jovanovića, Rahele Ferari, Miodraga Petrovića Čkalje, Branka Pleše, Ljube Tadića, Danila Bate Stojkovića, Vele Nigrinove, Milana Ajvaza, Nevenke Urbanove, Steva Žigona, Slobodana Perovića, Stevana Šalajića, Nede Spasojević, Miloša Žutića, Žike Milenkovića, Radmile Savićević, Petra Kralja, Radeta Markovića, Ksenije Jovanović, Predraga Tasovca, Pavla Vuisića, Dragana Lakovića, Olivere Marković, Marije Crnobori, Ružice Sokić, Bekima Fehmiua, Bore Todorovića, Nikole Simića, Vlastimira Đuze Stojiljkovića i Dragana Nikolića.

U seriji Znameniti srpski reditelji (2015) štampane su marke sa likovima Miroslava Belovića, Ljubomira Mucija Draškića, Slavoljuba Stefanovića Ravasija, Aleksandra Đorđevića, Save Mrmka, Radivoja Lole Đukića, Mire Trailović i Jovana Ristića.

Povodom 50 godina Bitefa (2016), izdate su marke sa likovima Mire Trailović i Jovana Ćirilova.

(SEEcult.org)