Vukov rečnik na FB-u i Tviteru
Centar za digitalne humanističke nauke (CDHN) počeo je nedavno da objavljuje odabrane odrednice iz “Srpskog rječnika” Vuka Stefanovića Karadžića na internetu, u okviru projekta “Reklakazala”, koji je namenjen svima koji govore ili uče srpski jezik, a zanimaju se za njegov istorijski razvoj ili prosto nalaze zadovoljstvo u istraživanju reči.
Centar za digitalne humanističke nauke (CDHN) počeo je nedavno da objavljuje odabrane odrednice iz “Srpskog rječnika” Vuka Stefanovića Karadžića na internetu, u okviru projekta “Reklakazala”, koji je namenjen svima koji govore ili uče srpski jezik, a zanimaju se za njegov istorijski razvoj ili prosto nalaze zadovoljstvo u istraživanju reči.
Za samo dve nedelje od kako je CDHN počeo da objavljuje odabrane Vukove odrednice iz “Srpskog rječnika” na Fejsbuku, više od 1.500 korisnika te društvene mreže postali su fanovi projekta “Reklakazala”, koji se može pratiti i na matičnom sajtu http://reklakaza.la, kao i na Tviteru.
Prema rečima direktora CDHN-a Tome Tasovca, Vukov rečnik je fantomska knjiga srpskog jezika i najnečitaniji dokument srpske jezičke istorije, i to verovatno zato što se razmišljanja o prošlosti često svode na dokona izvikivanja parola. Halucinogeno mantranje “piši kao što govoriš”, međutim, ne znači i da svoj jezik zaista poznajemo, naveo je Tasovac, koji na sajtu projekta “Reklakazala” svakog dana objavljuje po jednu odrednicu iz Vukovog “Srpskog rječnika”.
Posetioci sajta mogu da analiziraju i komentarišu članke, dodaju sopstvene primere i učestvuju u opštem razgovoru.
Cilj CDHN-a je da preko različitih kanala isporuke što većem broju ljudi približi živopisan i arhaični jezik Vukovog vremena.
“Vukov rečnik treba čitati pažljivo i kritički, ali i sa uživanjem, kao prozor u jednu od naših zamišljenih prošlosti. Ne zato što je prošlost nekakvo 'gluho doba', u koje, kako Vuk kaže, 'najviše izlaze vještice i ostale kojekakve aveti' nego zato što u projekciji unazad lakše prepoznajemo koliko smo ponekada strani sami sebi: koliko je jezik nešto izvorno, a ipak promenljivo, i koliko prošlost nije isto što i sudbina”, naveo je Tasovac povodom projekta “Reklakazala”.
Vukov rečnik nastao je kao reakcija na hibridnost slavenosrpskog jezika i, vođen romantičarskim idealom nacionalnog buđenja, započeo je kodifikaciju narodnog kao književnog jezika, označavajući raskid sa srpskom srednjovekovnom pismenošću.
Ali savremeni srpski i njegov dominanti, ekavski dijalekat, danas žive u velikom raskoraku sa Vukovom epohom, ne samo zbog uobičajenog protoka vremena, već i usled dubljih istorijskih i društvenih potresa koji su tokom 20. veka ostavili traga u južnoslovenskom dijasistemu.
Tasovac i smatra da savremeni srpski jezik niti može, niti treba da zvuči kao “Vukova guslarsko-drndarska i abadžijsko-ćardžijska uspomena na Tršić”, ali je Vukov leksikon ipak važan deo prošlosti koji bi trebalo bolje poznavati.
CDHN (http://humanistika.org) bavi se razvojem teorijskih osnova i praktične upotrebe novih tehnologija u istraživanju, nastavi i promociji filoloških, leksikografskih, književnih i drugih humanističkih nauka, a glavni projekat tog centra je razvoj digitalne platforme za srpski jezik i književnost “Transpoetika”.
(SEEcult.org)
