Zlatni lav Libanu
Antiratni film “Liban” izraelskog reditelja Samuela Maoza, zasnovan na njegovim ličnim iskustvima iz prvog libanskog rata početkom 80-ih, dobitnik je Zlatnog lava 66. Mostre, dok je za režiju nagrađena iranska umetnica Širin Nešat (Shirin Neshrat), za angažovani debitantski film “Žene bez muškaraca”(Women Without Men) kojim ukazuje na istorijske korene Islamske revolucije i današnje situacije u Iranu. Specijalnu nagradu žirija, kojim je predsedavao Ang Li, dobio je na završnoj ceremoniji 66. Venecijanskog festivala nemački reditelj Fatih Akin za “Soul Kitchen”.
Antiratni film “Liban” izraelskog reditelja Samuela Maoza, zasnovan na njegovim ličnim iskustvima iz prvog libanskog rata početkom 80-ih, dobitnik je Zlatnog lava 66. Mostre, dok je za režiju nagrađena iranska umetnica Širin Nešat (Shirin Neshrat), za angažovani debitantski film “Žene bez muškaraca”(Women Without Men) kojim ukazuje na istorijske korene Islamske revolucije i današnje situacije u Iranu.
Specijalnu nagradu žirija, kojim je predsedavao Ang Li, dobio je na završnoj ceremoniji 66. Venecijanskog festivala nemački reditelj Fatih Akin za “Soul Kitchen”.
Za scenario je nagrađen američki reditelj Tod Solonc (Todd Solondz), za film “Ljubav u vreme rata”, kojim se vraća likovima u filmu “Sreća”, samo desetak godina kasnije.
Najboljim glumcem Venecijanskog filmskog festivala proglašen je Kolin Firt (Colin Firth), za ulogu gej profesora koji oplakuje svog ljubavnika u filmu Toma Forda “Samac” (A Single Man), debitantskom delu bivšeg modnog kreatora kuće Guči, koji je dobio i nezvaničnu nagradu Mostre Queer lav.
Firt je rekao da taj film, zasnovan na romanu Kristofera Išervuda (Christopher Isherwood), predstavlja “veoma lično putovanje za Forda”, koji mu je verovao i zbog čega je i njemu njegov film važan.
Najboljom glumicom proglašena je Ksenija Rapaport (Ksenia Rappaport), za ulogu u italijanskom filmu “Dvostruki sat” (La doppia ora) Đuzepea Kapotondija (Giusepe Capotondi).
Nagradu “Marčelo Mastrojani” za najboljeg mladog glumca ili glumicu dobila je Jasmine Trinca za ulogu u filmu “Veliki san” Mikela Plaćida (Michele Placido) o događajima 1968. godine u Rimu, kada je taj slavni italijanski glumac i reditelj bio policajac, ubačen među studente, a sanjao je o glumačkom pozivu.
Najboljim debitantskim filmom proglašen je "Sudar" (Engkwentro), filipinskog reditelja Pepea Diokna, koji je za to ostvarenje, prikazano u programu “Horizonti”, dobio i 100.000 dolara, koliko je vredna nagrada “Luiđi de Laurentis”.
Pobednički film “Liban”, koji govori o ratu iz ugla vojnika, snimljen je gotovo u celini iz unutrašnjosti tenka, čime je Maoz želeo da dočara klaustrofobiju i strah koje je osećao za vreme rata u Libanu 1982. godine, kada je i sam bio regrutovan.
Maoz je posvetio Zlatnog lava svim ljudima širom sveta koji su preživeli ratne strahote.
“Oni su se u međuvremenu zaposlili, venčali, imaju decu.., ali su sećanja ostala ukorenjena u njihovim dušama”, rekao je Maoz, čiji film opisuje libanski rat iz vizure posade izraelskog tenka - grupe mladih izraelskih vojnika koji su poslati u neprijateljski grad.
Maoz je rekao i da zna da možda zvuči naivno, ali da želi da veruje da će njegov film osvestiti ljude i uticati da se zapitaju ko su zaista.
Predsednik žirija i dvostruki dobitnik Zlatnog lava Ang Li rekao je novinarima u Veneciji da je odluka o pobedniku doneta jednoglasno, te da je, kao i ostali, srećan što nije bio u tom Maozovom tenku.
“To bi mogao da bude bilo koji tenk u bilo kojem ratu u svetu, i to je ono što je dragoceno u vezi sa ovim filmom”, rekao je Li u završnici 66. Mostre, čijim su crvenim tepihom prošetali Džordž Kluni (George Clooney), Met Dejmon (Matt Damon), Nikolas Kejdž (Nicolas Cage), Eva Mendes, Vigo Mortensen (Viggo), Omar Šarif (Sharif).., kao i venecuelanski predsednik Ugo Čavez, koji je čak i nadmašio u potpisivanju autograma holivudske zvezde, praćen američkim rediteljem Oliverom Stounom (Stone) na premijeri njegovog dokumentarnog filma “Južno od granice” (South of the Border).
Političku poruku uputila je i dobitnica Srebrnog lava, iranska emigrantkinja Širin Nešat, koja u drami "Žene bez muškaraca" opisuje vreme državnog udara u Iranu 1953. godine, podržanog od CIA.
Nešatova je rekla da njen film ima snažne paralele sa današnjom situacijom u Iranu, posebno posle protesta nakon junskih predsednicckih izbora, a obraća se “narodu Irana koji se bori za demokratiju”, kao i vlastima Irana, koje je pozvala da obezbede osnovna ljudska prava, slobodu i demokratiju.
Predstavljajući deo istorije Irana, Nešatova je ukazala i na korene Islamske revolucije i razloge današnje situacije kroz priču o sudbinama četiri žene (prostitutka, aktivistkinja, kosmopolitkinja i tradicionalna devojka), koje se bore za invidiualna prava i slobode, a pronalaze zajedno mir u kući sa idiličnom baštom u unutrašnjosti.
To je priča o “hrabrosti žena i ljudi u Iranu da uzmu stvari u svoje ruke”, rekla je Nešatova, poznata video umetnica, koja je priznala i da nije znala ništa o filmu kada je počela da snima, ali je svesno preuzela rizik.
“Rizikovala sam radi te univerzalne poruke o hrabrosti. Velika je vrednost u borbi i moramo se boriti da se poboljšamo i kao društvo i kao žene”, rekla je Nešatova, čiji je film snimljen u koprodukciji Nemačke, Francuske, Austrije i Italije, a razlikuje se od dosadašnjih ostvarenja iranskih autora i po scenama nagih ženskih tela, anoreksije, prostitucije...
Nagrađeni filmovi bili su i među favoritima za nagrade 66. Mostre, a u trci za Zlatnog lava bio je i novi dokumentarac Majkla Mura (Michael Moore) “Kapitalizam: Ljubavna priča” o razlozima globalne finansijske krize, kao i “The Road” Džona Hilkota (John Hillcoat), adaptacija postapokaliptičnog romana Kormaka Makartija (Cormac McCarthy).
Posebnu pažnju izazvao je i film “Lurd” austrijske rediteljke Džesike Hosner (Jessica Hausner), priča o devojci vezanoj za invalidska kolica, koja nije baš velika vernica, ali ipak odlazi na hodočašća, mada više iz dosade, nego što veruje u čuda koja se navodno događaju.
“Lurd” je dobio nagradu žirija FIPRESCI kao najbolji u takmičarskom programu 66. Mostre, a osvojio je još nekoliko nezvaničnih nagrada, kao i Murov “Kapitalizam”, koji je pobrao aplauze optužbama na račun Vol Strita za pad svetske ekonomije i ostanak miliona ljudi širom sveta bez posla i novca.
Sajt Mostre je www.labiennale.org/en/cinema
(SEEcult.org)
