Pobednici 7. ZagrebDoxa
Crnogorski film “Život, priključenija i održivi razvoj jednog kokota” Vladimira Perovića proglašen je 5. marta najboljim filmom sedmog ZagrebDoxa u regionalnoj konkurenciji, a holandski “Među zvezdama” Leonarda Retela Helmricha u međunarodnoj, dok je nagradu “Movies That Matter”, koja se dodeljuje za promovisanje ljudskih prava, osvojio srpski film “Run for Life” (Trka za život) Mladena Matičevića. Mali pečat za najbolji film autora ili autorke do 30 godina starosti osvojio je poljski “Ugljenari”.
Crnogorski film “Život, priključenija i održivi razvoj jednog kokota” Vladimira Perovića proglašen je 5. marta najboljim filmom sedmog ZagrebDoxa u regionalnoj konkurenciji, a holandski “Među zvezdama” Leonarda Retela Helmricha u međunarodnoj, dok je nagradu “Movies That Matter”, koja se dodeljuje za promovisanje ljudskih prava, osvojio srpski film “Run for Life” (Trka za život) Mladena Matičevića.
Mali pečat za najbolji film autora ili autorke do 30 godina starosti osvojio je poljski “Ugljenari”.
Regionalni žiri dodelio je Veliki pečat crnogorskom filmu “Život, priključenija i održivi razvoj jednog kokota” kao ostvarenju o mačo-kulturi iz perspektive jednog petla, takođe simbola mačizma.
“Jednostavan, ali efektan i brutalan u konceptu, čist u izrazu, bez dijaloga, komentara, bez objašnjavanja o kakvoj se svetkovini radi, gotovo bez ikakvog verskog ili društvenog konteksta, ali opet s jakom naznakom kulture u kojoj se nalazi”, istakao je žiri o Perovićevom filmu, koji istražuje šta se dogodi kada se prirodni tok života poklopi sa tradicionalnim narodnim običajem.
Reditelj Perović, rođen na Cetinju, diplomirao je filmsku i TV režiju na Akademiji dramskih umetnosti u Beogradu, a osvojio je do sada više od 60 nagrada na festivalima širom sveta. Perović je urednik i reditelj Dokumentarnog programa RTV Novi Sad i vanredni profesor dokumentarnog filma na Fakultetu dramskih umjetnosti na Cetinju, a živi u Beogradu, dok snima i u Srbiji i Crnoj Gori. Veliki uspeh postigao je i filmom “Žeđ kamenog mora”.
Perović je izjavio na svečanoj ceremoniji dodele nagrada da je srećan
što je nagrađen upravo u Zagrebu, za koji ga veže mnogo toga. Istakao je i da je počastvovan nagradom, jer je ZagrebDox “jako ozbiljan festival u regiji”.
“Primio sam puno nagrada dosad, no ova će zasigurno ići u prvi red. Hvala žiriju što insistira na slici, a ne na reči i hvala publici koja je pogledala film”, rekao je Perović prilikom uručenja nagrade.
Regionalni žiri, koji su činili reditelji Milica Đenić i Wolfram Huke, te filmski i TV kritičar Dragan Jurak, posebnim priznanjima nagradio je hrvatski film “Jesam li sretna?” Vanje Sviličić Juranić i bugarski “Hotel Paradise” Sophie Tzavelle.
Međunarodni žiri, kojim je predsedavao hrvatski filmski autor Eduard Galić, dodelio je Veliki pečat holandskom filmu “Među zvezdama”, uz obrazloženje da “izuzetno uspešno prepliće mikronivo porodičnih odnosa sa propitkivanjem relevantnih socijalnih pitanja, poput religijske tolerancije i siromaštva”.
Ističući izvanrednu režijsku veštinu Leonarda Retela Helmricha, koja je u tradiciji direktnog filma, žiri je naveo da se njegova topla, ali ne i patetična priča, gradi “sveprisutnom, ali nenametljivom kamerom koja ostaje tik uz likove i u sretnim i potresnim trenucima”.
Helmrich je naveo u video poruci da mu je jako drago zbog nagrade, jer to “pokazuje kako različite kulture žele i pokušavaju razumeti jedna drugu”. “Dokumentarci su idealno sredstvo kako bi to bilo moguće”, poručio je Helmrich.
Međunarodni žiri, koji su činili i iranski redatelj Hamid Rahmanian i hrvatska rediteljka Hana Jušić, dodelio je posebna priznanja švedskom filmu “Život u sauni” Joonasa Berghalla i Mike Hotakainen i ostvarenju “17. kolovoza” ruskog reditelja Alexandera Gutmana.
Mali pečat, koji su dodelili članovi Mladog žirija (Đure Gavran, Iva Mrkić i Igor Bezinović), pripao je poljskom filmu “Ugljenari” autora Piotra Zlotorowicza zbog vizuelne upečatljivosti prikaza letnje svakodnevnice, dok je posebnim priznanjem nagrađen mladi autor Darko Stanković, učenik Gimnazije Dubrovnik, za film “Onaj kojeg nema”.
Odluka o nagradi “Movies that Matter”, koja se dodeljuje filmu koji na najbolji način promoviše ljudska prava, dodeljena je filmu “Run for Life”
Mladena Matičevića o trojici maratonaca iz Etiopije koji su svoju zemlju zamenili Srbijom u potrazi za boljim životom, sportskom karijerom i srpskim državljanstvom. Film prati njihovih godinu i po dana provedenih u Srbiji - do trenutka kada su prisiljeni da je napuste.
Jedno od važnijih pitanja koje obrađuje Matičevićev film, kako je istakao žiri, jeste pitanje identiteta, odnosno pitanje onoga šta nam je prirođeno, šta biramo, a šta možemo odabrati.
“Time film izaziva publiku, a u društvima u kojima se politička kultura velikim delom temelji na manipulaciji identitetima - kakva su delom i društva u našoj regiji - čak i suptilno provocira. Film je ipak usredotočen na pravo ličnog izbora u potrazi za srećom, a fokusira se na suštu realnost. Prikazuje beg od siromaštva i sveprisutne opasnosti u društvu u kojem postoji rizik diskriminacije. Film ne prodaje bajke, ne prodaje magična rešenja i time jasno ukazuje da su jednakost prilika i jednakopravnost još uvek ideali do kojih naša društva i zajednica društava u celini imaju dalek put da pređu”, istakao je žiri, koji su činili koordinator Inicijative mladih za ljudska prava Mario Mažić, novinarka i pevačica Ida Prester i istraživački novinar Drago Hedl.
Matičević je zahvalio na nagradi, a inače, učestvuje i u takmičarskom programu 39. FEST-a novim filmom “Zajedno”, priči o cenjenom i nagrađivanom beogradskom književniku, koji je već neko vreme u kreativnoj krizi.
Žiri za nagradu “Movies that Matter” nagradio je posebnim priznanjima filmove “Vlast” Cathryn Collins i “Jama br. 8” Marianne Kaat, a nakon dodele nagrada, prikazan je film “Naš persijski sag” Massouda Bakhshija.
Direktor ZagrebDoxa Nenad Puhovski rekao je na svečanom zatvaranju da postoji niz načina na koje se festival može oceniti, ali je najbitnije od svega u kojoj će meri publika prihvatiti film.
“Za nas je jako ugodno iznenađenje dosadašnja reakcija publike - naime, prosečna ocena filmova je 4”, rekao je Puhovski, dodajući da ti podaci ispunjavanju zadovoljstvom organizatore.
ZagrebDoxa prikazuje 6. marta program “Best of Fest” koji uključuje nagrađene filmove, a u završnici će biti dodeljena i nagrada publike.
Na sedmom ZagrebDoxu prikazano je oko 150 filmova, od kojih oko 50 u konkurenciji za nagrade, a među gostima je bio renomirani dokumentarista Nicolas Philibert, koji je bio i najveća zvezda 7. Festivala evropskog dokumentarnog filma “7 veličanstvenih” početkom ove godine u Beogradu.
Među gostima ZagrebDoxa bio je i slavni košarkaš Vlade Divac iz Srbije, koji je prvi put posetio hrvatsku prestonicu posle niza godina, a prisustvovao je premijeri filma “Nekoć braća” Michaela Tolajiana, u produkciji NBA Entertainmenta.
Film “Nekoć braća”, deo celine “Kontroverzni dox”, govori o prijateljstvu i odnosu dva košarkaška velikana bivše Jugoslavije i NBA lige - Divca i pokojnog Dražena Petrovića iz Hrvatske, a zbog velikog interesovanja, imao je dve projekcije.
Prošle godine je najboljim filmom ZagrebDoxa u međunarodnoj konkurenciji proglašen potresan kineski film “Žalba” Zhao Lianga o protivurečnostima današnje Kine, koji je dobio i nagradu “Movies that Matter”, dok je u regionalnoj konkurenciji nagrađen austrijski “Toto” Petera Schreinera o potrazi za izgubljenim identitetom.
ZagrebDox organizuje produkcijska kuća Factum, a direktor i selektor je Nenad Puhovski.
Generalni sponzor festivala je Hrvatski Telekom, a finansijski ga podržavaju Ured za kulturu Grada Zagreba, Hrvatski audiovizualni centar i MEDIA program.
Sajt ZagrebDoxa je www.zagrebdox.net, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org, odnosno OVDE
*Foto: Darko Stankovic, Vanja Sviličić, Mladen Matičević, Vladimir Perović
(SEEcult.org)
