Demaku priznanje Akademije Ivo Andrić
Slovački dečji pisac, pesnik, prevodilac i izdavač Miroslav Demak iz Stare Pazove i Bratislave dobio je nagradu Internacionalne akademije “Ivo Andrić” za knjigu pripovedaka “Jedna smrt u Beogradu”, u izdanju Gradske biblioteke Novog Sada.
Priznanje će mu biti, kako je najavljeno, uručeno 17. januara u Udruženju književnika Srbije u Beogradu.
Zbirka pripovedaka “Jedna smrt u Beogradu”, pored istoimene priče koju je Demak napisao na srpskom i slovačkom jeziku i prvi put štampao u književnom časopisu “Novy život” (Novi život), nagrađena je i prvom nagradom na konkursu tog časopisa vojvođanskih Slovaka.
U toj zbirci Demakovih priča, objavljenih na srpskom jeziku u prevodu autora i Zdenke Valentove Belić, drugo poglavlje čini “Švedska kućica”, naslov preuzet iz istomene zbirke objavljene 1980. godine, dok je treće “Kraljevstvo pripada onome koji se vrati”, prethdno objavljeno pod istim naslovom na slovačkom jeziku 2001.
Autor je u zbirku uvrstio i pripovetku “Bibulus iz Smirne”, prethodno objavljenu u “Novom životu”.
Na promociji Demakove zbirke početkom marta 2013. u Gradskoj biblioteci Novog Sada, slovački pesnik, prozni pisac i prevodilac Martin Prebuđila, koji piše na slovačkom i spskom jeziku, rekao je da je knjiga “Jedan dan u Beogradu” kao “pohabana torba spokojnog putnika puna dobrih priča iz prošlih vremena, iz našeg vremena, i vremena koje je ispred nas”. Pripovetke Demaka se dobro čitaju i na slovačkom i na srpskom jeziku i verovatno i na svim drugim jezicima, pošto govore i pokušavaju da daju odgovore na neka univerzalna pitanja našeg postojanja, istakao je Prebuđila.
Zdenka Valent Belić, koja je Demakom prevela njegove priče na srpski jezik, rekla je na promociji da je to duhovito, ironično delo, sa prefinjenim intelektualnim humorom, razigrano, oslobođeno suvišnih reči… Knjigu bi, kako je dodala, trebalo pročitati i zato što je Demak “originalan, poseban, manjinski, jer ga mi svojatamo, svetski, jer je čitavim svojim bićem kosmopolita, neopterećen stegama, ograničenjima i granicama ni u kom smislu - ni u duhovnom, ni u misaonom, ni verskom, ni geografskom”.
Rođen 1948. u Staroj Pazovi, gde je završio osnovnu školu i gimnaziju, Demak je studirao žurnalistiku u Bratislavi, u kojoj se nastanio pre više od dve decenije i radi kao uspešan izdavač, ali svakog meseca je najmanje nedelju dana u Staroj Pazovi. Radio je u slovačkom nedeljniku koji izlazi u Novom Sadu “Hlas ljudu”, uređivao slovački književni časopis “Novi život”, zatim “Pioniri”, uređivao edicije u Slovačkom izdavačkom preduzeću “Obzor” u Bačkom Petrovcu i Novom Sadu.
Pisao je pretežno dečje priče i poeziju za decu - “O trojici umetnika” (O troch umelacohc, 1977), “Troglavi zmaj Štefan” (Trojslhavi Drak Štefan, 1979), “Violina” (Husle, 1991).
Od proze za odrasle, pored zbirke priča “Švedske kućice” (Švedske domiky), objavio je i zbirku pesama “Na otvorenom dlanu” (Z otvoreny dlany, 1974.)
Branko Rakočević
