Gavela u Ateljeu 212
Veliki ansambl zagrebačkog pozorišta Gavela izvešće 8. decembra u beogradskom Ateljeu 212 predstavu „Kao na nebu“ u režiji Renea Medvešeka, koji je sa dramaturgom Dubravkom Mihanovićem adaptirao scenario istoimenog švedskog filma Kaja Polaka.
Ta drama sa elementima komedije iz 2004. godine bila je nominovana za Oskara za najbolji strani film, a bavi se slavnim dirigentom koji se vraća u rodno selo i osniva hor, što dovodi do burnih promena u životima meštana.
U zagrebačkoj verziji, premijerno izvedenoj u martu ove godine, glavnu ulogu dirigenta Danijela Dareusa igra hrvatski glumac Ozren Grabarić. Članovi ansambla su Martina Čvek, Darko Milas, Slavica Knežević, Sven Šestak, Siniša Ružić, Dijana Vidušin, Hrvoje Klobučar, Ana Kvrgić, Igor Kovač, Nenad Cvetko, Antonija Stanišić Šperanda, a učestvuju i pevač Nikola Baće i članovi hora skandinavista Lucia, mešovitog hora Cappella Odak i kamernog hora Muzičke akademije.
U dramaturškoj belešci pod naslovom „Mnogoglasje usamljenika“ Mihanović je zapisao da se švedski filmski hit prosto „ponudio“ reditelju Medvešeku i njemu – svojim materijalom, postupcima i idejama s kojima su odmah uspostavili kontakt.
„Tu je priča o stvaranju ansambla iz heterogene grupe naoko nespojivih pojedinaca, od kojih svaki ‘vuče na svoju stranu’, no okuplja ih strast prema istoj, zajedničkoj stvari; zatim je tu dijalog o glasu, glasu kao istinskom izrazu pojedinca i mogućem sredstvu njegovog/njenog oslobođenja, glasu kao dahu, toplini, što je upisano i u glumački proces i iskaz, te je nešto čime se Medvešek već godinama bavi kao reditelj, glumac i pedagog; i potom, tu je dinamika potrage za ljubavlju, motor ove (melo)drame, što potencijalno omogućava emotivnost prikazanog, osećanje bliskosti s osobama na sceni“, obrazložio je Mihanović.
Svaki od likova na određeni način je usamljen i traga za ljubavlju, prijateljskom, erotskom ili spiritualnom. To su ljudi u čijim se žudnjama i radostima, strahovima i sputanostima publika može lako prepoznati, a premisa komada je da svako ima svoj glas i da je važno čuti ga. Dirigent Dareus zaljubljen je u muziku, ali dok ne zavoli ljude ni muziku neće moći da voli na pravi način, jer traži perfekciju umesto istine, virtuoznost umesto autentičnosti, navodi Mihanović, uz citat švedskog reditelja Polaka da nam „umetnost može pomoći da se sretnemo sa samima sobom te da takvi, pročišćeni, budemo bolji prema sebi i drugima“.
U filmu i predstavi koriste se tipični melodramski elementi, ali i progovara o društveno angažovanim temama - od porodičnog nasilja, preko uključivanja osoba s posebnim potrebama u društvo, do (pre)velikog upliva crkve u svetovna zbivanja.
Prenoseći filmski scenario u pozorišni kontekst, autori su nastojali da potenciraju ono što je zajedničko probama hora koji priprema nastup i probama glumaca koji spremaju predstavu, što je istovremeno mnogo šira metafora.
„Posmatramo li društvo u celini kao svojevrsni ‘hor’, teško je ne složiti se kako je preduslov za njegovo okupljanje prevladavanje razlika, prihvatanje mnogoglasja“, istakao je Dubravko Mihanović.
Scenografkinja predstave je Tanja Lacko, kostimografkinja Hana Letica, kompozitor i voditelj hora Matija Antolić, saradnik za scenski pokret Pravdan Devlahović.
(SEEcult.org)
