Hand Job - savremeni netradicionalni vez
Izložba sarkastičnog naziva “Hand Job” u galeriji Remont u Beogradu, koja će biti otvorena od 7. do 26. novembra, predstavlja istraživački projekat čiji je cilj mapiranje, kontekstualizacija i kritička analiza upotrebe veza kao umetničkog medija u regionu.
Ko radi u vezu kao umetničkom mediju i zašto baš u njemu; kakav vizuelni izraz omogućava tehnika veza; postoji li politički/emancipatorski/feministički potencijal radova nastalih u toj tehnici - samo su neka od pitanja na koja pokušava da odgovori izložba “Hand Job” koja obuhvata radove šest umetnica i jednog kolektiva.
To su: Mia Arsenijević (Srbija), Nina Babić (BIH), Saša Bezjak (Slovenija), Milica Dukić (Srbija/Izrael), Mirjana Đotunović Mustra (Austrija/Srbija), NEpraktične žene (Srbija) i Mojca Senegačnik (Slovenija).
Na našim prostorima, vez je bio obavezan ženski posao i učio se od najranijeg detinjstva. Bio je pokazatelj društvenog i materijalnog statusa, uzrasta, regionalne i nacionalne pripadnosti. Krajem 19. veka postao je deo osnovnog obrazovanja ženske dece, a kasnije i srednjeg, gimnazijskog i stručnog obrazovanja. Posle Drugog svetskog rata ručni rad, odnosno znanje o vezu, svelo se na predmet domaćinstva. Međutim, dubljom analizom tog medija, njegovih performativnih aspekata, konteksta u kojem nastaje i samih motiva/tema koje prikazuje, otkrivaju se potpuno nove stratume njegovog značenja i kulturološke interpretacije, navela je kustoskinja izložbe Amalija Stojsavljević.
Čitajući grafičku novelu iransko-francuske autroke Marjane Satrapi Embroideries, kao i neke od članaka Svetlane Slapšak, poput Žene i zaposlenost, stiče se utisak da vez nije samo fizičko provlačenje konca kroz platno/kožu, već se putem njega konstruišu različite diskurzivne dimenzije, poput ženskosti, feminizma, otpora, vrednost neformalnog razgovora, paralelne istorije itd.
“Moć veza počiva u njegovoj mogućnosti da spoji kulturološki kontradiktorne pojmove, kao što je privatno-javno, zadovoljstvo-nametnut posao, spretne ruke-pametna glava, patrijarhat-ženska emancipacija, staromodno-moderno, individualno-kolektivno, umetnost-zanat itd. Pored toga što može imati terapeutsko dejstvo, njegova bitna karakteristika jeste da može poslužiti i kao svojevrsan istorijski arhiv marginalizovanih grupa, odnosno reprezent glasova koji se ne čuju”, navela je Amalija Stojsavljević.
Polazeći od tvrdnje Rozike Parker (Rozsika) da se žena koja veze ne posmatra kao neko ko stvara umetnost, već je to izraz ženskosti, izložba “Hand Job” želi da ukine predrasude prema samom medijumu kao tradicionalnom, ponavljačkom i zaostalom, dok sa druge strane predstavlja diskurzivne potencijale koji on nosi.
(SEEcult.org)
