Kaleidoskop Paradžanova
Slike, crteži, kolaži, instalacije, rukotvorine, kao i prateća revija filmova Sergeja Paradžanova, proslavljenog režisera čiji se vanserijski i genijalni filmovi često ubrajaju među najvažnija umetnička dela 20. veka, biće predstavljeni od 19. januara u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu, u organizaciji Zavoda za kulturu Vojvodine. Novosadska izložba “Kaleidoskop Sergeja Paradžanova” sastoji od 41 rada, probranog iz svih faza stvaralaštva tog svestranog umetnika, a gostuje u Novom Sadu posle Londona, Pariza, Rima i još 40 gradova širom sveta.
Slike, crteži, kolaži, instalacije, rukotvorine, kao i prateća revija filmova Sergeja Paradžanova, proslavljenog režisera čiji se vanserijski i genijalni filmovi često ubrajaju među najvažnija umetnička dela 20. veka, biće predstavljeni od 19. januara u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu, u organizaciji Zavoda za kulturu Vojvodine.
Novosadska izložba “Kaleidoskop Sergeja Paradžanova” sastoji od 41 rada, probranog iz svih faza stvaralaštva tog svestranog umetnika, a gostuje u Novom Sadu posle Londona, Pariza, Rima i još 40 gradova širom sveta.
Na otvaranju će novosadski sastav Pneumatik trio izvesti muzički performans “Realno vreme” iz opusa “Noseće frenkvencije”, koji je pripremljen specijalno za tu priliku, a publici će se obratiti direktor Muzeja Sergej Paradžanov u Jermeniji Zaven Sargsjan i direktor Zavoda za kulturu Vojvodine Tibor Vajda.
Iako je Paradžanov manje poznat od svojih savremenika, prijatelja i kolega Felinija, Tarkovskog, Antonionija, Godara, ti veliki svetski reditelji nazivali su ga “genijem”, “čarobnjakom” i “učiteljem”.
Najpoznatija filmska ostvarenja Paradžanova su “Boja nara” i “Senke zaboravljenih predaka”, a pored filma, neprestano je stvarao umetnička dela raznih formata, fuzionišući sve raspoložive materijale u svetu koji ga je okruživao, ma gde se nalazio.
Njegovi filmovi su nastajali u crtežima, a kolaže je nazivao zgusnutim filmovima.
Bio je apsolutni umetnik - “od ujutro do uveče”, a budući da se snovima i maštom aktivno bavio i u filmovima i u umetničkim delima, može se reći da je “radio” i u snu.
Muzej Sergeja Paradžanova u Jerevanu sadrži više od 600 njegovih umetničkih radova.
Izložba i filmska revija Paradžanova u Novom Sadu rezultat su saradnje Zavoda za kulturu Vojvodine, Muzeja Sergej Paradžanov iz Jerevana i Ministarstva kulture Jermenije, uz podršku Sekretarijata za kulturu Vojvodine. Predstavljaju glavni program u uzajamnom prezentovanju kulturno-umetničke scene Jermenije i Srbije.
Pored MSUV, saradnici u tom programu su i Akademija umetnosti i Kulturni centar Novog Sada.
Filmovi će biti prikazivani na tri lokacije - u Art bioskopu Vojvodina, kino sali MSUV i u samom izložbenom prostoru, gde će trenutni posetilac imati priliku da sam odabere film koji želi da gleda.
Projekcije u Art bioskopu Vojvodina i kino sali MSUV počeće 20. januara filmom “Ašik Kerib”, a narednih dana biće prikazani i “Legenda Suramske tvrđave”, “Boja nara” (Sajat-nova), “Senke zaboravljenih predaka” i “Umro sam u detinjstvu”, “Arabeske na temu Pirosmani” i “Hakob Hovnatanijan”.
“Ašik Kerib” (1988) baziran je na ljubavnoj priči iz Azerbejdzana, bajci Mihaila Ljermontova, a pikazan je na filmskim festivalima u Njujorku i Veneciji. Dobitnik je nagrade Evropske akademije za film (ex Felix Award) i posvećen je Andreju Tarkovskom.
Film “Arabeske na temu Pirosmani” (1986) ili “Filmske arabeske” - Paradžanovljeva su meditacija nad delom gruzijskog slikara Niko Pirosmanija.
Gruzijski film “Legenda Suramske tvrđave” (1984) nadrealna je oda gruzijskim ratnicima, nastala prema drevnoj legendi. Premijeru tog filma u Tbilisiju pratila je prva izložba umetničkih radova Paradžanova.
“Boja nara” (1968) remek je delo 20. veka, likovno-poetska biografija jermenskog pesnika Sajat-Nove - poezija koja se gleda.
“Hakob Honvatanijan” (1967) dokument je o jermenskom slikaru Hakobu Hovnatanijanu.
Nagrađivani film “Senke zaboravljenih predaka” (1964) ukrajinski je film koji je proslavio Paradžanova. Folklor, religioznost, simbolika, ljubavna priča.., raspoloženje predstavljeno bojama... Film je baziran na noveli Mihaila Kostjubinskog.
Dokumentarac “Umro sam u detinjstvu” (2004) posvećen je Paradžanovu, a kreirao ga je njegov nećak Georgy Parajanov na bazi scenarija nedovršenog filma “Ispovest”.
Sajt Zavoda za kulturu Vojvodine je www.kultura-vojvodina.org.rs, a MSUV www.msuv.org.
(SEEcult.org)
