O oproštaju, NDH, monasima

Ciklus “Autor u gostima” u Art bioskopu Kolarac u Beogradu biche nastavljen 23. februara predstavljanjem Ivana Jovića, reditelja nagrađivanog igranog filma “Isceljenje” – savremene drame na temu oproštaja, kao i dokumentarca u nastajanju “Zaveštanje”, sa svedočenjima ljudi koji su preživeli genocid u Nezavisnoj državi Hrvatskoj (NDH).

Najpre će biti prikazan kratki igrani film "Vinogradar", lirski intonirana priča o životu dvojice monaha u udaljenom manastiru.

Film bez dijaloga, u kojem se zvuk manastirskog zvona meša sa filmskom muzikom Marjana Babića, prenosi atmosferu života u manastirskom tihovanju. U njemu je ljudsko biće u stalnom dodiru sa prirodom, a ujedno okrenuto vrednostima koje prirodu prevazilaze.

Jović je tim filmom osvojio 2015. godine nagradu za najbolji scenario i režiju na Byzantfestu - međunarodnom veb festivalu pravoslavnog filma.

Uloge igraju glumac Jovo Maksić i protojerej-stavrofor Stanoje Žikić, koji se prvi put pojavljuje na filmu.

Sledi prva javna projekcija dela snimljenog materijala za “Zaveštanje”, dokumentarac koji je u završnoj fazi montaže, a premijera je planirana za maj ove godine.

Film “Zaveštanje” sastavljen je od svedočanstava ljudi koji su preživeli genocid u NDH u periodu 1941-1945.

Zabeleženo je 450 sati materijala i 94 intervjua po prilagođenim metodama fondacije Šoa, koju je osnovao reditelj Stiven Spilberg i koja je na isti način snimila veliki broj svedočanstava Jevreja koji su prošli kroz pakao Holokausta.

“Zaveštanje” se sastoji isključivo od emotivnih i katarzičnih svedočenja preživelih, bez korišćenja arhivskog materijala (fotografije, istorijski snimci) koji su uglavnom načinili zločinci, jer je to njihova, dehumanizovana vizura stradalih. Po tome je ovaj film blizak najznačajnijem filmu o Holokaustu - višečasovnom ostvarenju Kloda Lancmana “Šoa”, navela je urednica ciklusa Nevena Đonlić.

Reditelja i scenaristu Jovića pre svega interesuju intimne ispovesti preživelih, ekspresija i empatija, a manje iznošenje istorijskih činjenica. U filmu nema naratora koji objektivizuje istorijske događaje, već priču iznose neposredni svedoci.

Publika Art bioskopa videće i "Isceljenje", koje je u javnosti okarakterisano kao prvi srpski pravoslavni film, a osvojilo je nagradu žirija 43. Festa 2015. godine za najbolji domaći film.

“'Isceljenje' je priča o velikoj temi svih naših života na Balkanu, priča o procesu praštanja, o vremenu koje je potrebno da bi se oprostilo i o bremenu odgovornosti za tuđa nedela, koje svako od nas na svojim leđima nosi. Ispričan jednostavnim i svedenim filmskim jezikom, kroz nemu i glasnu komunikaciju dvojice odraslih i jednog deteta, ovaj film ispunjava svoj visoko postavljeni duhovni i etički cilj: oni koji su ga gledali iz bioskopa će izaći kao drugačiji ljudi”, obrazložio je žiri. 

Film prati tihovanje pravoslavnog monaha u izolovanoj isposnici do trenutka kada njegov mir narušava ratna prošlost. To je bila prva glavna, a izvanredna uloga na filmu Jove Maksića, inače afirmisanog pozorišnog glumca.

Prema rečima autora, film se bavi temom pomirenja i oproštaja kao uslova za život u ljubavi i pobede nad smrću i besmislom; velikim pitanjem koje ostaje nakon svih ratova - kako oprostiti svom neprijatelju”.

Jović će posle projekcije filmova razgovarati sa gledaocima.

Ciklus “Autor u gostima” pokrenut je da bi se beogradska publika podrobnije upoznala sa radom srpskih, ali i inostranih autora. Do sada su u programu učestvovali Goran Radovanović, Sonja Blagojević, Milutin Petrović i Evelina Kosta.

(SEEcult.org)