Performansi, kolekcionarstvo i doktorati u umetnosti
Bijenale umetnosti u Pančevu, fokusirano u 18. izdanju na umetnički performans, posvetilo je deo programa i značaju kolekcija privatnih galerija i kolekcionara, a u teorijsko-diskurzivnom delu ukazaće na temu doktorata u savremenoj umetnosti.
Punoletstvo 18. Bijenala umetnosti, koje će biti otvoreno 26. maja celodnevnim programom performansa, poklapa se i sa jubilejom privatne galerije Zvono u Beogradu koja je osnovana pre 25 godina, a posvećena je promovisanju mladih umetnika koji se bave savremenim temama.
U galeriji Zvono je 24. maja i predstavljen program 18. Bijenala umetnosti “Prostorni agens”, koji je osmišljen prema konceptu profesora Arhitektonskog fakulteta u Beogradu Dragana Jelenkovića, a predstaviće radove više od 30 umetnika u selekciji Andreja Mirčeva, dugogodišnjeg saradnika Galerije savremene umetnosti Kulturnog centra Pančeva i jednog od članova naučne mreže Action Art Beiond the Iron Curtain, posvećene studiranju performansa i akcionih umetnosti u bivšim socijalističkim zemlјama Istočne Evrope.
Performans je u fokusu 18. Bijenala kao jedan od fenomena savremene umetnosti, koji je postao izuzetno značajan zahvaljujući mnogim akterima na međunarodnoj sceni, posebno umetnicima koji su delovali 70-ih i 80-ih godina 20. veka. Konceptualno i tematski locirajući Bijenale u performativnim praksama i performansu, afirmišu se, prema navodima Mirčeva, uslovi za kritičko promišljanje onoga što je u umetnosti danas rubno, neuhvatljivo, transgresivno, nematerijalno i efemerno.
Uz fokus na performans, namera Mirčeva je da se u okviru 18. Bijenala umetnosti apostrofiraju i značajni činioci koji definišu i određuju ekonomske, teorijske i estetske vrednosti savremenih umetničkih dela iz privatnih galerija koje imaju visoke standarde, bogate i promišljene kolekcije.
Među njima je i galerija Zvono, koja učestvuje na 18. Bijenalu izborom radova iz velike kolekcije Radivoja Dražovića, kolekcionara sa kojim sarađuje već godinama.
“Možda ćemo time postići i korak više – da kolekcionaru damo domaći zadatak da nađe veliki prostor u kojem bi predstavio svoju veliku kolekciju”, rekla je direktorka galerije Zvono Ljiljana Tadić na prezentaciji programa 18. Bijenala umetnosti.
Značaj Zvona u proteklih četvrt veka istakla je i umetnica Simonida Rajčević, svojevremeno jedna od mladih nada koje je promovisala ta privatna galerija, a danas uspešna umetnica koja se bavi i pedagoškom praksom na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu. Prema njenim rečima, 25-godišnji rad galerije Zvono predstavlja svojevrsnu utopiju u postojećim okolnostima, u kojima se Ljiljana Tadić, kako je istakla, na isti način i sa jednakim žarom bavi promocijom mladih umetnika.
Kao poveznicu i performativnog dela programa i materijalnih radova na 18. Bijenalu umetnosti Simonida Rajčević je navela temu istorije i memorije kroz koju se istražuju najrazličitiji odnosi - kako države prema pojedincu, tako i umetnosti prema idejama…
Kao što je ranije najavljeno, 18. Bijenale umetnosti će početi 26. maja performansima osmoro umetnika, uglavnom iz Srbije i regiona, koji će biti održani tokom celog dana u različitim prostorima, počev od Irene Mikec, preko Lale Nomade, Vlaste Delimar, Rabija Mruea, Sanje Iveković, do Borisa Kadina i Kristiana Al-Droubija, zaključno sa nastupom Srđana Đileta Markovića, odnosno grupe Supernaut.
Među više od 30 umetnika iz Srbije, Hrvatske, Slovenije, Nemačke, Mađarske, Austrije, Meksika, Libana... čiji će radovi biti predstavljeni na 18. Bijenalu su i Neša Paripović, Tomislav Gotovac, Katalin Ladik, Janez Janša, Balint Szombathy, Jovana Banjanac, kuda.org, Mariela Cvetić, Vuk Ćuk, Davor Dukić, Spartak Dulić, Grupa OHO, Marko Pogačnik, Hugo Glendinning i Adrian Heathfield, Maja Maljević, Đile Marković i Sonja Savić, Marijan Molnar, Mirko Nikolić, Nikola Pešić, Simonida Rajčević, Nikola Savić, Ana Vrtačnik, Snežana Vujović Nikolić i Vuk Vučković.
Vlasta Delimar, Pravo na orgazam iznad 60-te
U okviru pratećeg programa, 2. juna biće održan performans Marka Nektana, a potom i predavanje - diskusija o doktorskim umetničkim projektima, uz učešće Nataše Teofilović, Tanje Juričan, Miroslava Prvulja i Milice Čebić.
Temi doktorskih umetničkih projekata posvećen je i tekst Selmana Trtovca u reprezentativnom katalogu 18. Bijenala umetnosti.
Dvojezični katalog 18. Bijenala sadrži i priloge Dragana Jelenkovića o konceptu “Prostorni agens”, Andreja Mirčeva (De/kodiranje transgeneracijskog performansa), Suzane Marjanić (Re-izvedbe performansa kao moguća posvetna povest umetnosti performansa ex-YU i postsocijalizma), intervju Anđele Rokvić sa Ljiljanom Tadić povodom četvrt veka galerije Zvono, te tekst Danila Prnjata “Labour is Working” koji se bavi pitanjem tržišta, tj. rada u umetnosti kroz prikaz dva modela koje smatra dominantnim na domaćoj sceni i koja značajno utiču na način na koji umetnik radi, a simptomatični su kao modeli “samoorganizacije” polja kulture – Umetnički prostor U10 i galerija Drina.
Bijenale umetnosti, u organizaciji Kulturnog centra Pančeva, biće otvoreno do 17. juna.
Program 18. Bijenala nalazi se u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
