Popović na izložbi konceptuale

Beogradski umetnik Zoran Popović učestvuje na velikoj izložbi posvećenoj konceptualnoj umetnosti u Kanadi filmom “Struggle in New York” (Borba u Njujorku) iz 1976. godine za koji su kanadski umetnici Carol Conde i Karl Beveridge osmislili prilog “Back and Forth” (Napred i nazad), problematizujući pitanje uloge umetnosti u društvu.

Izložba “Traffic: Conceptual Art in Canada 1965-1980” otvorena je u septembru u Torontu, a u kontinuitetu od pune dve godine - do kraja 2012, biće predstavljena i u Montrealu, Vankuveru, Edmontonu i Halifaksu, kao prva velika izložba koja dokumentuje konceptualnu umetnost u Kanadi, mapirajući različite, centripetalne i ekscentrične manifestacije konceptualizma kroz radove više od 70 umetnika, od kojih su mnogi međunarodno priznati.

Popovićev film “Struggle in New York” na temu umetnosti i društva snimljen je krajem 1976. u Njujorku, a osim Carol Conde i Karla Beveridgea, u njemu se pojavljuje još niz značajnih umetnika, među kojima je i američka filmska rediteljka i ovogodišnja oskarovka Kathryn Bigelow, koja učestvuje u segmentu “...And Now for Something Completely Different...” - performansu njujorškog ogranka uticajne britanske grupe Art & Language.

Performance of the New York branch of British group Art & Language, entitled „... And Now for Something Completely Different“, in the film by Zoran Popović the Struggle in New York (NYC 1976). From left, Mayo Thompson, Paul Ramsden, Kathryn Bigelow, Jesse Chamberlain

Prema rečima Popovića, umetnički i bračni par Carol Conde i Karl Beveridge, koji je u vreme snimanja njegovog filma živeo u Njujorku, osmislio je prilog koji, sažeto rečeno, predstavlja upitanost prema ulozi umetnosti u društvu. 

Između ostalog, bave se stereotipnim interpretacijama odnosa muž-žena, žrtvovanjem uloge majke radi uspeha u profesionalnoj umetničkoj karijeri, kao i klišeima koji su postali do te mere uobičajeni da čak izgledaju kao da su genetički determinisani.

Razvijajući i tezu o razlozima podređenosti umetnosti vladajućim strukturama, Carol Conde i Karl Beveridge kažu: “Naša umetnost je u osnovi funkcija klase na vlasti”.

Između ostalog, podvlače i da je “kultura zamenila brutralnost kao sredstvo za očuvanje statusa quo-a”.

“… Umetnost je postala bitno društveno oružje za održavanje onih koji su na vlasti… Mi smo jedan od instrumenata potlačivanja. Umetnost mora da postane odgovorna za svoju politiku… Mi revolucionišemo umetnički svet. Društvena revolucija postaje umetničko avangardisanje”, navode u svom prilogu, između ostalog, Carol Conde i Karl Beveridge.

Carole Conde and Karl Beveridge in the film by Zoran Popovic 'Struggle in New York-Borba u Njujorku'

Popovićev crno-beli film “Struggle in New York” (56’ 30’’), koji je sam i montirao, a sa Jasnom Tijardović potpisuje i produkciju, nastao je u vreme umetnikovog boravka i rada u Njujorku 70-ih, a deo radova nastalih u tom periodu predstavio je 2007. godine u galeriji Artget Kulturnog centra Beograda solo izložbom “Vremenski Radovi - Time Based Works”, na kojoj je izložio i izvode iz dnevnika koji je vodio 1974-75. u Njujorku, opisujući događaje, susrete i razgovore s nizom poznatih umetnika, istoričara umetnosti i galerista, među kojima su bili i Vito Acconci, Hans Haacke, Dennis Oppenheim i Joseph Kosuth, koji takođe učestvuju na izložbi “Traffic: Conceptual Art in Canada 1965-1980”.

Među sedamdesetak umetnika zastupljenih na toj izložbi su i John Baldessari, Sol LeWitt, Les Levine, Ellison Robertson, Donald Judd, Jan Dibbets...

Popović o njujorškim danima, kao i o beogradskoj umetničkoj sceni 70-ih, na kojoj je bio aktivan u okviru čuvene neformalne grupe šestoro umetnika (pored Raše Todosijevića, Gergelja Urkoma, Neše Paripovića, Ere Milivojevića i Marine Abramović), govori u intervju za SEEcult.org iz 2007. godine, a njegovi radovi, uključujući fotografije iz filma "Struggle in New York",  predstavljeni su i u Galeriji umetnika SEEcult.org.

Kustosi izložbe o konceptualnoj umetnosti u Kanadi su Grant Arnold (Vancouver Art Gallery), Catherine Crowston (Art Gallery of Alberta), Barbara Fischer (Justina M. Barnicke Gallery), Michèle Thériault with Vincent Bonin (Leonard i Bina Ellen Art Gallery, Concordia University, Montreal), i Jayne Wark (Nova Scotia College of Art and Design).

Organizatori su Art Gallery of Alberta, Justina M. Barnicke Gallery i Vancouver Art Gallery, u saradnji sa Leonard & Bina Ellen Art Gallery (Concordia University) i Halifax, INK, a izložba je finansijski podržana u okviru državnog programa za kulturnu baštinu i Saveta za umetnost Kanade.

*U PRILOGU: Info o Popovićevom filmu “Struggle in New York”

**Foto (vrh): Carole Conde i Karl Beveridge u filmu “Struggle in New York” Zorana Popovića

(SEEcult.org)