Resavska pećina u čast Kejdža
Delo “Resavska pećina” srpskog kompozitora Arsenija Jovanovića uvršćeno je u program proslave stogodišnjice rođenja avangardnog američkog kompozitora Džona Kejdža (John Cage) koja će biti održana krajem oktobra u njujorškom Frederick Loewe teatru.
Jovanović je rekao za SEEcult.org da je reč o jednoj od varijacija kompozicije “Resavska pećina” koja je svojevremeno dobila “Prix Italia” u Veneciji. U uglednom Frederick Loewe teatru na Vašington skveru biće izvedena 29. oktobra u okviru programa “100 x John” kojim organizacija “Ear to the Earth” obeležava stogodišnjicu rođenja Kejdža.
Jovanovićevu kompoziciju čine zvuci iz čuvene Resavske pećine u istočnoj Srbiji, snimljeni na oko 700 metara ispod zemlje. Potiču od zapanjujućih stalaktita, od kojih su neki u obliku veličanstvenih skulptura, visoki i po nekoliko metara, neki su deblji, neki opet veoma tanki, providni kao alabaster...
Kompozicije za program “100 x John” odabrao je njujorški kompozitor Joel Chadabe, osnivač mreže ambijentalne umetnosti zvuka “Ear to Earth” i predsednik Fondacije elektronske muzike (EMF). Program “100 x John” je i veb zbirka kompozicija u čast Kejdža i njegovog liderstva u, kako je Chadabe opisao, “velikom otvaranju muzike sa sve zvuke”.
Sve kompozicije u tom programu, uključujući i Jovanovićevu "ResavaVariations", moguće je preslušati i preuzeti sa sajta projekta “100 x John”.
Jovanović je, inače, snimao svojevremeno i samog Kejdža u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, a kasnije su se sreli i u Njujorku. Emisija s Kejdžovim improvizacijama emitovana je na RTS-u, ali je, prema rečima Jovanovića, taj materijal ubrzo potom, na žalost, izbrisan.
Jovanović je, između ostalog, poznat i po saradnji sa američkim filmskim veteranom Terensom Malikom (Terrence Malick) koji je njegovu kompoziciju “Kremansko proročanstvo” uvrstio u film “Tanka crvena linija” iz 1998. godine, kao i u novo ostvarenje “Ka čudu”, premijerno prikazano na nedavnom Filmskom festivalu u Veneciji. Četiri Jovanovićeve kompozicije našle su se i u Malikovom filmu “Drvo života” za koji je 2011. dobio Zlatnu palmu u Kanu.
Jovanović je posebno poznat i po radiofonskom opusu, za koji je dobio niz nagrada.
Stogodišnjica rođenja Kejdža (1912-1992), inače, obeležava se tokom 2012. godine širom sveta.
Kompozitor, filozof, pesnik, umetnik i jedan od vodećih avangardnih stvaralaca nakon Drugog svetskog rata, Kejdž se smatra pionirom novih muzičkih i umetničkih formi - elektronske muzike, hepeninga i do tada nestandardnog korišćenja muzičkih instrumenata, pre svega klavira. Njegovo delo je inspiracija velikom broju umetnika različitih disciplina i žanrova.
*Foto: detalj iz partiture “Resavske pećine”
(SEEcult.org)
