• Search form

20.02.2023 | 02:33

Retrospektiva Bogdana Bogdanovića u Čačku - Večito

Retrospektiva Bogdana Bogdanovića u Čačku - Večito

Narodni muzej u Čačku predstavlja od 22. februara retrospektivnu izložbu “Večito”, posvećenu stogodišnjici rođenja velikana srpske i jugoslovenske arhitekture Bogdana Bogdanovića (1922-2010), a budući da Čačak kao grad poseduje jedno od njegovih kapitalnih dela - Spomen-park borbe i pobede, tom memorijalu posvećena je posebna postavka u okviru izložbe.

Izložba “Večito” imala je beogradsku premijeru 2022. godine u Beogradu, a u Narodnom muzeju u Čačku otvara program manifestacije “Čačanska rodna” povodom titule “Nacionalne prestonice kulture” koju je Čačak prvi poneo među gradovima u Srbiji.

Spomen-park borbe i pobede, foto: NM Čačak 

Autorka i kustoskinja izložbe mr Mare Janakova Grujić, koja je osmislila i vizuelni identitet postavke, podseća na Bogdanovićeve reči iz 1972. godine: “Hoteći da pobegnem od jednog meni stranog, otuđenog sveta moderne arhitekture, zašao sam igrom slučaja u jednu posebnu oblast arhitekture u kojoj nema ni modernog ni nemodernog, u kojoj postoji samo večito”.

Naziv izložbe upućuje na “večito” kao stvaralačko-tragalački motiv, podstrek i cilj, navela je autorka izložbe koja tretira celokupno Bogdanovićevo stvaralaštvo. Dvadeset memorijalnih spomenika rasutih po teritoriji gotovo celokupne Jugoslavije, 25 napisanih knjiga, urbanistički i arhitektonski projekti, nebrojeni crteži, skice, studije…svedoče o više nego plodnom neimaru renesansnog ustrojstva ličnosti.

Spomen-park borbe i pobede, foto: NM Čačak 

Izložba je bazirana na dvojnom čitanju Bogdanovićevih memorijala.

Koncept se zasniva na premisi da na zemlji egzistiraju ornamentni zapisi, a sa neba se vide simboličko-mitski znakovi. Ono što se vidi sa zemlje pripada “istini o životu”, a ono što se vidi sa neba je “istina o smrti”.

“Obe istine su apsolutno optimistične, raskošne i jedinstvene. Dok se čitanje sa zemlje odvija u složenoj interakciji spomenik-posetilac-ambijent, na isključivo trodimenzionalan način, čitanje sa neba je stilizovano i apstrahovano, i pripada mitskom, dvodimenzionalnom crtežu izuzetno duboke simbolike”, navela je autorka izložbe.

Spomen-park borbe i pobede, foto: NM Čačak 

Poseban deo izložbe predstavlja postavka monografski posvećena Spomen-parku borbe i pobede u Čačku, koja celovito i na osnovu do sada nepoznatih istoriografskih činjenica i istorijskih izvora obrađuje hronologiju, istorijat projektovanja i izgradnje (1970-1980), kao i genezu idejno-simboličke matrice.

Čačanski memorijal predstavlja jedno od Bogdanovićevih kapitalnih dela i ovaploćenje pojma “uzvišene zagonetke”, karakteristično za poznu, najkreativniju stvaralačku fazu tog autora. Ujedno je jedno od remek-dela srpske memorijalne arhitekture 20. veka.

U godini u kojoj je navršen jedan vek od Bogdanovićevog rođenja, izložba “Večito” nema za cilj da dešifruje njegov umetnički svet. Naprotiv, ona je dokaz da je to nemoguće, jer umesto da u svoja dela ugrađuje ideje, njihov tvorac je nastojao da im podari što više lica, značenja i tumačenja, istakla je autorka izložbe.

Izložbu u Narodnom muzeju u Čačku čini klasična i multimedijalna postavka. Veliki zidni eksponati u neuobičajenoj formi krugova monografski su posvećeni svakom Bogdanovićevom memorijalu. Izložbene vitrine sadrže gotovo celokupno Bogdanovićevo književno stvaralaštvo. Tu su i panoi sa njegovim životopisom, topografijom radova na prostoru SFRJ, bibliografijama. Multimedijalni korpus izložbe sadrži dugometražni film kao snimak virtuelnih poseta svakog od Bogdanovićevih dela na terenu - sa zemlje i iz vazduha, kao i video projekciju koja tematski obrađuje Spomen-park borbe i pobede u Čačku, viđen iz svih perspektiva i u sva četiri godišnja doba.

Spomen-park borbe i pobede, foto: NM Čačak 

Rođen 1922. u Beogradu, a preminuo 2010. u Beču, Bogdan Bogdanović je autor niza antifašističkih spomenika širom Jugoslavije, od kojih je najpoznatiji Kameni cvet (1959-66) u Jasenovcu.

Autor više od 20 memorijala širom regiona, 18 knjiga i više od 500 članaka, Bogdanović je u vreme vladavine betona podizao stambenu arhitekturu u kamenu. Bio je predsednik Saveza arhitekata Jugoslavije i član Srpske akademije nauka i umetnosti do istupanja 1981. Među osnivačima je Međunarodne akademije arhitekture. Bio je dekan Arhitektonskog fakulteta u Beogradu i protagonista Nove škole arhitekture. Osnivač je Seoske škole za filozofiju arhitekture u Malom Popoviću. Njegova prva knjiga “Mali urbanizam” (1958) nastala je kao reakcija na velike urbanističke poteze vremena kao poziv na drugačiji način promišljanja grada.

Bogdanović je bio gradonačelnik Beograda od 1982. do 1986. godine, a potom se povukao iz politike i istupio protiv nacionalizma Slobodana Miloševića. Potom se preselio u Beč, gde je ostao do kraja života. Nosilac je brojnih regionalnih i evropskih priznanja, od Ordena za hrabrost, preko Piranezijeve nagrade, do Zlatne medalje grada Beča.

Izložba “Večito” biće otvorena do 31. marta, a obuhvata i stručna vođenja, kao i seriju dečjih radionica na temu simbola i crteža.

U danu svečanog zatvaranja izložbe, 31. marta, kao vid sumiranja utisaka i stavova, biće organizovan jednodnevni stručno-naučni seminar na temu Spomen-parka borbe i pobede u Čačku.  Serija predavanja i radionica tematski će se odnositi na istorijat, zaštitu i valorizaciju prostorno-umetničkih vrednosti kompleksa.

Spomen-park borbe i pobede, foto: NM Čačak 

Čačansko izdanje izložbe “Večito” realizovano je kroz saradnju sa lokalnim stručnjacima i institucijama kulture, u okviru programa nacionalne prestonice kulture “Čačanska rodna”, a nadovezuje se na jubilej 50 godina od nastanka idejnog rešenja projekta Spomen-parka borbe i pobede (1973).

Biografija Bogdana Bogdanovića

*Naslovna fotografija: Ivo Etereovic, Fond NBS

(SEEcult.org)

  • 03.02.2024 | 10:00

    UGM, Strossmayerjeva ulica 6, Maribor

    SPEKTER. 70 let Zbirke UGM - razstava (2.2.2024.-3.12.2025.)

    http://www.ugm.si

    21.02.2024 | 10:00

    Muzej sodobne umetnosti Metelkova, Maistrova 3, Ljubljana

    KAKO NAPREJ? - izbor del iz zbirke Arteast 2000+ in nacionalnih zbirk Moderne galerije ter posebni projekti - razstava (20.2.2024.-20.2.2025.)

    Marina Abramović

    Jurij Avakumov

    Manca Bajec

    Maja Bajević

    Walter De Maria

    Vlasta Delimar

    György Galántai

    Alla Georgieva

    Igor Grubić

    Dejan Habicht

    Jusuf Hadžifejzović

    Boštjan Hladnik

    Jenny Holzer

    Sanja Iveković

    Zofia Kulik

    Vladimir Kuprijanov

    Siniša Labrović

    Katalin Ladik

    Natalia LL

    David Maljković

    Vlado Martek

    Goranka Matić

    Slavko Matković

    Nonument Group (Martin Bricelj Baraga, Nika Grabar, Miloš Kosec, Neja Tomšič)

    Novi kolektivizem

    OHO (Iztok Geister - Plamen, Matjaž Hanžek, Naško Križnar, Milenko Matanović, David Nez, Marko Pogačnik, Andraž Šalamun)

    Dan Perjovschi

    Darinka Pop Mitić

    Tone Stojko

    Bálint Szombathy

    Škart

    Jane Štravs

    Slaven Tolj

    Milica Tomić

    Konstantin Zvezdočotov

    Življenja spomenikov

    https://www.mg-lj.si/si/razstave/3889/kako-naprej-izbor-del-iz-zbirke-arteast-20...

    11.04.2024 | 10:00

    Mestni muzej Ljubljana, Gosposka 15, Ljubljana

    OD KORZETA DO ŽAKETA - Oblačilni videz Ljubljančanov, 1850-1950 - razstava (10.4.2024.-23.2.2025.)

    https://mgml.si/sl/mestni-muzej

    19.04.2024 | 10:00

    RITAM FRANCUSKE KULTURE 2024 (18.4.-8.12.2024.)

    PROGRAM

    http://www.institutfrancais.rs

    24.05.2024 | 10:00

    Moderna galerija, Cankarjeva 15, Ljubljana

    OZVEZDJA MNOGOTERIH ŽELJA: OB VZHODNEM OBZORJU - razstava (23.5.-24.11.2024.)

    Ala Younis

    Alia Farid

    Basim Magdy

    Essa Grayeb

    Free Palestine Poster Project

    KURS (Miloš Miletić & Mirjana Radovanović)

    Larry Achiampong

    Mona Rouhana Benyamin

    Nika Autor

    Laboratorij zbirke umetnosti neuvrščenih držav (Omar Bsoul, Kareem Dabbah, Inji Efflatoun, Mamdouh Kashlan, Choukri Mesli, Khudhair Shakirji)

    kustosinji: Bojana Piškur (Moderna galerija) in Angelina Radaković (The Mosaic Rooms)

    organizacija: Moderna galerija, The Mosaic Rooms London

    https://www.mg-lj.si/si/razstave/3931/ozvezdja-mnogoterih-zelja-ob-vzhodnem-obzo...

    22.06.2024 | 10:00

    Moderna galerija, Cankarjeva 15, Ljubljana

    10. TRIENALE SODOBNE UMETNOSTI - U3: PROTI TOKU ČASA (21.6.-17.11.2024.)

    Nika Autor

    Jaka Babnik

    Nataša Berk

    Viktor Bernik

    Maxime Berthou &  Mark Požlep

    Martin Bricelj Baraga

    Jasmina Cibic

    Ana Čavić

    Lana Čmajčanin

    DNLM

    Aleksandra Domanović

    name:

    Vadim Fishkin

    Jošt Franko

    Tomaž Furlan

    Ištvan Išt Huzjan

    Sanela Jahić

    Staš Kleindienst

    Andrea Knezović

    Polonca Lovšin

    The Nonument Group

    Gala Alica

    Marjetica Potrč

    Tobias Putrih

    Tjaša Rener

    Peter Rauch

    Maruša Sagadin

    Duba Sambolec

    Luka Savić

    Maja Smrekar

    Robertina Šebjanič

    Andrej Škufca

    Igor Štromajer

    Apolonija Šušteršič

    Ulay

    Tao G. Vrhovec Sambolec

    Matej Andraž Vogrinčič

    Nana Wolke

    Neja Zorzut

    Kustos: Tevž Logar

    https://www.mg-lj.si/si

    12.07.2024 | 10:00

    Mednarodni grafični likovni center, Grad Tivoli, Pod turnom 3, Ljubljana

    ADRIANA MARAŽ (1931-2015): RETROSPEKTIVA - razstava (11.7.-10.11.2024.)

    kustosinji razstave: mag. Breda Škrjanec in dr. Nadja Zgonik

    oblikovanje razstave: Mina Fina

    http://www.mglc-lj.si

    06.09.2024 | 10:00

    Muzej savremene umetnosti Beograd

    Ciklus izložbi: Umetnost i ličnost - skulptorke iz kolekcije MSU

    MAGIČNOST DREVNOG - VENIJA VUČINIĆ TURINSKI (1934, Kolašin) - izložba (5.9.-23.11.2024.)

    autorka: dr Rajka Bošković

    https://www.msub.org.rs

    06.09.2024 | 10:00

    Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske, Trg Srpskih Junaka 2, Banja Luka

    NEW ERA: UMJETNIČKI DISKURSI O DRUŠTVENIM I KLIMATSKIM PROMJENAMA - grupna intermedijska izložba (5.9.-5.11.2024.)

    Igor Bošnjak

    Isidora Branković

    Jovan Došenović

    Dejan Marković

    Marija Marković

    Danilo Milovanović DNLM

    Bojan Mrđenović

    Helena Tahir

    Nikola Tomić

    Adrien Ujhazi

    Umjetnička grupa diSTRUKTURA

    Umjetnička grupa PLATEAURESIDUE

    Kustosi izložbe: Mladen Banjac (MSURS), Miha Colner (GBJ), dr Sanja Kojić Mladenov (MSUV)

    organizacija: Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske, Muzej savremene umetnosti Vojvodine iz Novog Sada i Galerija Božidar Jakac - Muzej moderne i savremene umjetnosti iz Kostanjevice na Krki

    http://msurs.net

    11.09.2024 | 11:00

    Galerija Klovićevi dvori, Jezuitski trg 4, Zagreb

    MISTERIJ MAJSTORA FORTEZZE - EUROPSKA BAŠTINA ŠIBENSKOGA GRAVERA - izložba (10.9.-10.11.2024.)

    Autorice izložbe: Marina Lambaša, Flora Turner Vučetić

    Organizacija izložbe: Galerija Klovićevi dvori i Muzej grada Šibenika

    Kustosice izložbe: Jasmina Bavoljak, Marina Lambaša

    Likovni postav izložbe: Dinko Uglešić

    https://gkd.hr

Marina Abramovic: Stromboli, Sean Kelly Gallery, New York
Video
21.06.2024 | 21:54

VOĐENJE: Luka Marjanović – Nevolje u raju

Luka Marjanović: Nevolje u raju, Galerija Doma omladine Beograda, 11-23. jun 2024.