Retrospektiva Raše Todosijevića u MSURS
Retrospektivna izložba Dragoljuba Raše Todosijevića “Sutra je ponedeljak” biće otvorena 11. maja u Muzeju savremene umetnosti Republike Srpske (MSURS) u Banjaluci, a obuhvata radove iz ključnih perioda tog istaknutog beogradskog neoavangardnog umetnika.
Izložba je organizovana u saradnji sa Muzejem savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu, u kojem je taj projekat kustoskinje i muzejske savetnice Sanje Kojić Mladenov premijerno predstavljen 2022. godine, a sada prvi put gostuje van granica Srbije.
Pružajući mogućnost sagledavanja značajne i obimne umetničke prakse Todosijevića, izložba obuhvata radove iz nekih od njegovih ključnih serija, kao što su: Dnevnik, Decision as Art (Odluka kao umetnost), Was Ist Kunst? (Šta je umetnost?), Gott Liebt die Serben (Bog voli Srbe), Fuxus Piano (Fuksus klaviri) i drugi. Polazište izložbe je u kontinuiranom delovanju autora u polju društveno-politički angažovane umetnosti, te preispitivanja standarda u umetničkim sistemima, nametnutih i opšteprihvaćenih načela, kao kriterijuma podložnih kritici i novom sagledavanju.
Problemi i pitanja kojima se Todosijević bavi od 1970-ih godina predstavljali su tačke uporišta društvenog i umetničkog konzervativizma, tradicionalizma i nacionalizma, koje je svojim umetničkim delovanjem činio vidljivim i podložnim osvešćenoj kritici.
Raša Todosijević, Sutra je ponedeljak - Dnevnik, MSUV, 2022. Foto: VM/SEEcult
Izložba ističe važnost doprinosa Todosijevića, međunarodne afirmacije srpske umetničke scene, a istovremeno i značaja institucionalne brige o zaostavštini savremenih umetnika i njenoj vidljivosti u široj javnosti.
Pored radova iz kolekcije MSUV, na izložbi “Sutra je ponedeljak” biće predstavljena i dela iz umetničkih zbirki MSU u Beogradu, “Ars Aevi” u Sarajevu i Centra za kulturu “Gradac” u Raškoj, koja je mogla videti protekle jeseni i publika u MSUV.
Raša Todosijević, Sutra je ponedeljak - Azija, Evropa, Amerika, MSUV, 2022. Foto: VM/SEEcult
Rođen 2. septembra 1945. godine u Beogradu, Todosijević je diplomirao 1969. na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu. Jedan je od međunarodno najaktivnijih i najuvaženijih umetnika iz Srbije, a karijeru je započeo kao jedan od ključnih protagonista neformalne beogradske grupe šestoro konceptualnih umetnika koja je krajem 60-ih i početkom 70-ih godina učinila radikalni otklon od ideologije i prakse socijalističkog modernizma i uključila se u nove umetničke tokove koji su tek nastajali u tadašnjoj Jugoslaviji i na svetskoj sceni. Tada mladi umetnici Raša Todosijević, Marina Abramović, Era Milivojević, Neša Paripović, Zoran Popović, Gergelj Urkom, okupljeni oko beogradskog Studentskog kulturnog centra, kreću u istraživanje novih formi umetničkog izražavanja, kao što su: video, performans, akcija, instalacija itd, u cilju provociranja i preispitivanja strukture i funkcionisanja tekuće prakse, kao i aktuelnog društvenog konteksta.
Todosijevićevi radovi su, između ostalog, otkupljeni za Tejt modern u Londonu (Tate Modern), pariski Bobur (The Centre Pompidou), stokholmski Muzej moderne umetnosti (Moderna Museet), CAMK u Kumamotou (Contemporary Art Museum Kumamoto) i dr.
Predstavljao je Srbiju na 54. Bijenalu savremene umetnosti u Veneciji izložbom “Svetlost i tama simbola”, za koju je dobio internacionalno priznanje – UniCredit nagradu Venecije.
Osim nagrade na 54. Bijenalu u Veneciji, dobitnik je nagrade stokholmskog Muzeja moderne umetnosti, IASPIS Residential Award (2001) u Stokholmu, ArtsLink za 2004. godinu u Njujorku i nagrade Emili Harvi fondacije iz Njujorka (2006), koja se dodeljuje umetnicima povezanim sa pokretom Fluksus.
Dobitnik je nagrade za životno delo 50. Oktobarskog salona u Beogradu (2009), Politikine nagrade (sa Marijom Dragojlović, 2009, koju je vratio), Nagrade grada Beograda (2003), Nagrade Memorijala Nadežde Petrović u Čačku (1998), nagrade “Sava Šumanović” (2008) u Novom Sadu i dr.
Živi i radi u Beogradu kao slobodni umetnik, a od 2015. godine nema atelje, jer mu je oduzet prostor koji je godinama koristio na Starom sajmištu. U zamenu mu je ponuđen novi, ali neadekvatan prostor na Novom Beogradu.
Izložba “Sutra je ponedeljak” u MSURS, čiji je kustos koordinator Mladen Banjac, biće otvorena do 10. jula.
U okviru izložbe, biće održano više pratećih programa, vođenja kroz izložbu i razgovora sa istoričarima umetnosti, najavio je MSURS.
Izložbu su podržali Ministarstvo kulture i informisanja Srbije i Fondacija Saša Marčeta, kao i Ministarstvo prosvete i kulture RS.
*U prilogu - snimak vođenja kroz izložbu Sutra je ponedeljak u MSUV
*Naslovna fotografija, Raša Todosijević, Sutra je ponedeljak, 2006.
(SEEcult.org)
