Živo sećanje na Mladost
Izložba “Mladost u šezdesetoj”, posvećena nekadašnjoj fabrici tekstila “Mladost” u Požegi, zajednici njenih radnika i nasleđu koje su stvorili, biće otvorena 17. juna u Galeriji savremene umetnosti u Pančevu, prema koncepciji kustoskinje Slađane Petrović Varagić.
Proistekla iz istoimenog projekta, koji je preispitivao različite parametre nematerijalnih, ali opipljivih vrednosti koje je stvorila radnička zajednica fabrike “Mladost”, izložba predstavlja radove Milice Đorđević, Sretena Vukovića i Uroša Pavlovića, sa ciljem da zabeleži i arhivira, kao i da kroz savremenu umetničku praksu reinterpretira raznovrsne pristupe istraživanja fragilnih društvenih odnosa nekada i sada.
Kroz bavljenje temama industrijskog nasleđa u okviru fotografske, video produkcije i dizajna, kao i radom sa fotografskim arhivama i arhiviranjem “živog sećanja”, “Mladost u šezdesetoj” preispituje emancipatorski duh proteklih vremena kontekstualizujići ga kroz odnos bivših tekstilnih radnica/ka prema nasleđu koje su sami gradili, navela je Slađana Petrović Varagić u tekstu za katalog izložbe. “Mladost u šezdesetoj”, prema njenim rečima, traga za “vremenom mladosti” kao jedna od brojnih inicijativa na teritoriji bivše SFRJ danas, koju pokreću umetnici i kuturni radnici, nastojeći da transponuju sećanje na emacipatorske poduhvate posleratnog jugoslovenskog perioda u polje savremene umetnosti.
“U današnjem kontekstu dehumanizovanih radnih odnosa na marginama neoliberalno-kapitalističkog poretka, u osvit četvrte industrijske revolucije koja ‘briše’ čoveka iz proizvodnog procesa, pronalazi se važnim govoriti o temama radništva i radničke klase, budući da se danas ova klasa fragmentiše i atomizira kako bi se onemogućila reprezentativnost i kolektivna borba za bolji položaj i opstanak”, navela je Slađana Petrović Varagić, dodajući da “Mladost u šezdesetoj” nastoji da dekodira kulturno nasleđe jedne mikro-zajednice i otvori prostor kritičkog razmišljanja unutar postojeće sociokulturne stvarnosti.
Milica Đorđević, Mladost u šezdesetoj (2018)
Požeska “Mladost” bila je jedna od najvećih i najznačajnijih fabrika tekstila i konfekcije na tržištu nekadašnje Jugoslavije. Sve do kraja 80-ih godina 20. veka upošljavala je oko 1.200 radnica/ka i bila je “najuspešnija radna organizacija u požeškoj opštini i jedna od boljih među konfekcionarima Srbije”. U proizvodnom objektu, koji se prostirao na 8.500 m2, nalazile su se stotine šivaćih i drugih mašina na kojima su u tri smene radile žene iz Požege i okoline, stvarajući tekstilne proizvode za jugoslovensko tržište i izvoz (u SR Nemačku, Holandiju, Poljsku, Mađarsku, Čehoslovačku i DR Nemačku). Kraj 2007. godine fabrika “Mladost” dočekala je sa svega deset radnika i u dugovima. Privatizovana je 2008. godine. Nekadašnja “šivara” u prizemlju zgrade danas je kineski tržni centar koji bivše radnice “Mladosti”, prema navodima autorke projekta, posećuju manje zbog interesovanja za robu, a više tragajući za mestom gde su provele svoj radni vek.
Radnice fabrike Mladost, arhivska fotografija
Autorka projekta “Mladost u šezdesetoj” Slađana Petrović Varagić diplomirala je na Filozofskom fakultetu u Beogradu, na Odseku za istoriju umetnosti, a magistrirala je na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, na grupi za studije filma i medija. Radila je kao urednica, kustos i menadžerka u javnom i nezavisnom sektoru u kulturi. Autorka je i koordinatorka više projekata, među kojima su “Fotodokumenti”, “Ideja-ne-realizacija”, “Kritika na delu”, “Inter-video-akcija”… Radila je kao kustos brojnih grupnih i samostalnih izložbi. Ovih dana je dobila nagradu “Pohvala” za doprinos pojedinaca sceni savremene vizuelne umetnosti u Srbiji.
Radnice fabrike Mladost, arhivska fotografija
Fotografkinja i vizuelna umetnica Milica Đorđević diplomirala je na Fakultetu primenjenih umetnosti i dizajna u Beogradu, u ateljeu za fotografiju, u klasi profesora Branimira Karanovića. Izlagala je više puta samostalno, kao i na kolektivnim domaćim i međunarodnim izložbama. Nagrađivana je više puta za svoj rad.
Sreten Vuković radio je kao direktor fotografije, snimatelj i montažer na nekoliko dokumentarnih i eksperimentalnih filmova i serijala. Bavi se videom, animacijom, fotografijom, grafičkim i veb dizajnom. Radio je za više televizijskih i produkcijskih kuća u zemlji i inostranstvu. Njegovi radovi predstavljeni su na više samostalnih i grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu, kao i na niz filmskih festivala.
Vizuelni umetnik, grafički dizajner i ilustrator Uroš Pavlović diplomirao je na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, na grafičkom odseku. Učestvovao je na šest samostalnih i više grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu, kao i na više likovnih kolonija i rezidencija. Više puta je nagrađivan. Radovi su mu zastupljeni u Telenor kolekciji, kolekciji Kulturnog centra Požega (otkup Ministarstva kulture i informisanja Srbije), kao i u više privatnih kolekcija.
Sreten Vuković, Error_Path_Not_Found, frejm, 2019.
U okviru projekta “Mladost u šezdesetoj” realizovan je i istoimeni film, u produkciji Nezavisnog filmskog centra "Filmart", te objavljena foto-knjiga.
U projektu su učestvovale: Zlata Aleksić, Danica Babić, Gordana Bajić, Jela Cvijović, Milada Erić, Ema Ilinčić, Milunka Ivanović, Ružica Korać, Zoran Luković, Saja Marković, Vera Matijević, Jelica Nikolić, Božana Petrović, Zdravka Savić, Olga Teofilović...
Izložba “Mladost u šezdesetoj” u Galeriji savremene umetnosti u Pančevu biće otvorena do 5. jula.
(SEEcult.org)
