Zvezda Saše Petrovića
Čuveni srpski filmski reditelj i scenarista Aleksandar Saša Petrović dobiće 28. novembra zvezdu ispred bioskopa “Balkan” u Beogradu, u okviru 15. Festivala autorskog filma (FAF), koji je priredio i retrospektivu njegovih filmova povodom 80 godina od rođenja i 15 godina od smrti. Na pločniku ispred “Balkana” već postoje zvezde legendarnog glumca Danila Bate Stojkovića i reditelja Živojina Pavlovića, kome je prošle godine priređena retrospektiva FAF-a povodom desetogodišnjice smrti.
Čuveni srpski filmski reditelj i scenarista Aleksandar Saša Petrović dobiće 28. novembra zvezdu ispred bioskopa “Balkan” u Beogradu, u okviru 15. Festivala autorskog filma (FAF), koji je priredio i retrospektivu njegovih filmova povodom 80 godina od rođenja i 15 godina od smrti.
Na pločniku ispred “Balkana” već postoje zvezde legendarnog glumca Danila Bate Stojkovića i reditelja Živojina Pavlovića, kome je prošle godine priređena retrospektiva FAF-a povodom desetogodišnjice smrti.
Zvezdu Saše Petrovića, jednog od vodećih autora novog jugoslovenskog filma, otkriće u subotu u 19 sati reditelj Boro Drašković, a u “Balkanu” će biti prikazan čuveni film “Skupljači perja” (1967), metaforička drama o romskom narodu, za koju je bio nominovan za Oskara, a osvojio je nagradu žirija i FIPRESCI nagradu u Kanu.
Preveden na više od sto jezika, film “Skupljači perja” postigao je veliki uspeh i kod publike širom sveta, zahvaljujući i glumi Bekima Fehmiua, Bate Živojinovića, Olivere Vučo, Gordane Jovanović, Mije Aleksića, Rahele Ferari…
Petrovićevim imenom nazvana je i glavna nagrada FAF-a, za koju se ove godine bori 14 filmova od dvadesetak u glavnom programu.
Njegova retrospektiva obuhvata većinu filmova koje je radio od kraja 50-ih do kraja 80-ih godina, zaključno s materijalima nedovršene TV serije “Seobe 2”.
Petrović je u stvaralačkoj praksi, kao i u tekstovima posvećenim sedmoj umetnosti, dao obrise modernog izraza i estetike u domaćem filmu, odbacujući konvencionalnu literarnu retoriku i zamenjujući je neiscrpnom “otvorenom metaforičnošću” same stvarnosti. I retrospektivni program nastoji da projekcije filmova dopunjuje živom reči i tumačenjem, pa o
Petrovićevim ostvarenjima u uvodu govore umetnici, kritičari, filmolozi i drugi poznavaoci njegovog briljantnog opusa.
Među filmovima Saše Petrovića na FAF-u su i kratki dokumentarni o slikarima Petru Dobroviću i Savi Šumanoviću, ratni triptih “Tri” (1965), kao i čuveni “Skupljači perja” (1967), te “Biće skoro propast sveta” (1988) i “Maestro i Margarita” (1972).
Tokom vikenda će biti prikazan i film “Biće skoro propast sveta” (1968) u kojem su motivi Nečistih sila Dostojevskog transponovani u vojvođansko selo u doba Titovog komunizma, a 30. novembra “Maestro i Margarita”, zasnovan na motivima slavnog romana “Majstor i Margarita” Mihaila Bulgakova.
U toj filmu, u kojem je oživeo demonske strane ljudske ličnosti i elemente natprirodnog, kao suptilnu satiru društva i sistema, igraju Ugo Tognaži, Mimsy Famer, Alain Cuny, Bata Živojinović, Pavle Vuisić, Eva Ras i Fabijan Šovagović.
Petrovićeva retrospektiva biće 1. i 2. decembra decembra u znaku “Seoba” (1987 /1994), zasnovanih na istoimenom romanu Miloša Crnjanskog. U tom istorijskom spektaklu o sudbini Srba iz Panonije koji u XVIII veku, daleko od svoje kuće, ratuju u službi Austrijskog carstva, igraju Avtandil Makharadze, Isabelle Hupert, Richard Bery, Bernard Blier, Erland Jozefson, Dragan Nikolić i Predrag Miki Manojlović.
U samoj završnici, 2. decembra, biće prikazana radna verzija nedovršene, osmočasovne TV-serije prema Drugoj knjizi “Seoba” Crnjanskog, sklopljena u filmsku celinu u trajanju od 130 minuta.
Rođen 1929. u Parizu, Petrović je studirao režiju na čuvenoj Akademiji dramskih umetnosti (FAMU) u Pragu, ali je zbog pogoršanja političkih odnosa bivše Čehoslovačke i Jugoslavije, morao da prekine studije i vrati se u Beograd, gde je završio istoriju umetnosti 1955.
Filmskom umetnošću počeo je da se aktivno bavi još 1948. godine, a najpre je radio kao asistent režije i reditelj dokumentarnih filmova.
Za rana dela nagrađen je nekoliko puta, a veliki uspeh su mu doneli dokumentarci “Let nad močvarom” (1956), “Petar Dobrović” (1958), “Putevi” (1959) i “Sabori” (1963).
Nakon filmova “Dvoje” (1961) i “Dani” (1963), koji su podelili stručnu publiku, režirao je ratnu dramu “Tri”, za koju je bio nominovan za Oskara za najbolji strani igrani film 1966. Iako tada nije bio dobro prihvaćen u domaćim bioskopima, film “Tri” se danas smatra jednim od najboljih ostvarenja jugoslovenske kinematografije.
Između ostalog, Petrović je sredinom 70-ih snimio, prema romanu nobelovca Hajnriha Bola, nemački film “Grupni portret s damom”, sa čuvenom Romi Šnajder (Romy Schneider) u glavnoj ulozi.
Sajt FAF-a je www.faf.co.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
