13. HRFF u čast ljudi bez doma
Human Rights Film Festival (HRFF) u Zagrebu predstavlja od 7. do 13. decembra pregled najnovijeg angažovanog i autorskog filma, a uz britanskog reditelja Šona Makalistera (Sean McAllister), čijim filmom “Sirijske ljubavne priče” počinje u Kinu Europa, ugostiće i reditelje Slobodana Šijana i Želimira Žilnika iz Srbije, te nagrađivanu književnicu, prevoditeljku i esejistkinju Dubravku Ugrešić.
Žilnik učestvuje svojim “gastarbajterskim” filmovima (Crni film, 1971, Nezaposleni ljudi, 1968, Inventur, 1975. i Tvrđava Evropa, 2000) i u uvodnom programu 13. HRFF-a "the gastarbajters" – seminaru koji je koncipirao Boris Buden u saradnji sa kustoskim kolektivom Što, kako i za koga / WHW, a deo je Vizuelnog kolegija, intrigantnog filmskog programa organizovanog proteklih dana kao zagrevanje za novo festivalsko izdanje.
Program 13. HRFF-a posvećen je ljudima “bez doma”, a nakon Zagreba, od 10. do 13. decembra biće održan i u riječkom Art-kinu Croatia.
Glavni filmski program uključuje niz dugometražnih igranih i dokumentarnih filmova najrecentnije svetske produkcije, a počinje u Kinu Europa dokumentarcem “Sirijska ljubavna priča” (2015) o ljubavi sirijsko-palestinskog bračnog para u ruševinama, njihovoj političkoj borbi i begu iz domovine. Nagrađena Gran prijem u Šefildu (Sheffield Doc/Fest), “Sirijska ljubavna priča” rezultat je petogodišnjeg rada Šona Makalistera na priči o odnosu Ragdhe Hassan, sirijske leve aktivistkinje protiv Asadovog režima i Amera Douada, palestinskog aktiviste. Na HRFF-u su najavljeni glavni akter tog filma i reditelj Makalister.
Sirijska ljubavna priča
Izbegličkom krizom, ali iz drugog ugla, bavi se i mladi austrijski reditelj Jakob Brosman (Brossmann) u dokumentarnom filmu “Lampeduza zimi”, koji je posvećen italijanskom ostrvu u Sredozemlju, mestu na kojem se nalazi jedan od najvećih prihvatnih centara za izbeglice i imigrante u Evropi. Brosmanov film prikazuje stanovnike ostrva, malu zajednicu koja živi na rubu Evrope i koja sa izbeglicama, koji brodovima dolaze na njihovu teritoriju, vodi očajničku bitku za dostojanstvo i solidarnost.
Festivalskoj temi “Bez doma” pridružuje se i dokumentarni film izraelske rediteljke Silvine Landsman (Landsmann) “Hotline”, provokativni portret neprofitne organizacije za izbeglice i migrante u Tel Avivu, koji dočarava gorku i veliku borbu za zaštitom i unapređenjem prava afričkih tražilaca azila u Izraelu. Potresni dokumentarac “Braća” poljskog reditelja i snimatelja Vojceha Starona (Wojciech) govori o dvojic braće Poljaka koji se nakon decenija u sovjetskom izgnanstvu vraćaju u domovinu. Film je sniman u periodu od sedam godina, a nagrađen je na 68. Filmskom festivalu u Lokarnu. Publika HRFF-a upoznaće se i s poslednjim delom legendarnog američkog dokumentariste Alberta Mejslsa (Maysles) - filmom “U tranzitu” o putovanju po najdužoj američkoj međugradskoj železničkoj trasi Empire Builder. Film “U tranzitu” nagrađen je posebnim priznanjem na 14. Trajbeka festivalu.
Dugme od sedefa
Među filmovima 13. HRFF-a je i “Biserno dugme” Čileanca Patrisija Guzmana (Patricio), prikazan i na nedavnoj 11. Slobodnoj zoni u Beogradu (kao Dugme od sedefa), a za koji je osvojio Srebrnog medveda za najbolji scenario na ovogodišnjem Berlinalu.
Publika HRFF-a videće i oproštajno delo nedavno preminule belgijske rediteljke Šantal Akerman (Chantal) “No Home Movie”, dokumentarac u kojem progovara o odnosu sa svojom majkom.
HRFF prikazuje i izbor vrhunskih igranih filmova protekle sezone, među kojima je i “Groblje raskoši” tajlandskog reditelja Apičatponga Verasetakula (Apichatpong Weerasethakul), dobitnika Zlatne palme. Njegov novi film “Groblje raskoši”, prikazan u Kanu ove godine, spora je drama o grupi vojnika koje je uhvatila neobična bolest spavanja. Vojnici su smešteni u napuštenoj školi, a o njima se brine žena starog američkog vojnika, koja se u slobodno vreme druži s vidovitom devojkom koju je FBI vrbovao, dok ona pokušava da pročita misli obolelih vojnika kako bi im snove učinila lepšim.
Groblje raskoši
HRFF je najavio i film u tri dela “1001 noć” portugalskog reditelja Migela Gomesa (Miquel), koji je opisan kao najčarobniji film današnjice, i jedno je od najvećih i najambicioznijih filmovima ovogodišnjeg Kana. Biće prikazan i čileanski film “Klub” Pabla Larraína, koji donosi drugu stranu drame, bodljikavu priču koja će otkriti mučne odgovore na mnogostruka zlostavljanja u Katoličkoj crkvi.
Među gostima 13. HRFF-a, uz britanskog reditelja Makalistera, organizatori su posebno izdvojili i reditelja, vizuelnog umetnika, pisca, teoretičara umetnosti i filma Slobodana Šijana, autora kultnih filmova “Ko to tamo peva” i “Maratonci trče počasni krug”, čiji će eksperimentalni filmovi biti 15. decembra prikazani u bioskopu Tuškanac.
Festival će posetiti i Dubravka Ugrešić, koja preispituje pitanje identiteta i problematizuje fenomen egzila.
Posebno je najavljen i Želimir Žilnik i njegov film “Kenedi se vraća kući” (2013), čiji je fokus na položaju Roma kao najugroženije populacije koja je tokom 2002. grubom i nehumanom akcijom nakon odlaska u Evropu vraćena u Srbiju.
HRFF pokrenut je 2002. godine u cilju unapređenja vidljivosti tema o ljudskim pravima u mediju filma. Promovišući otvorenost, multikulturalnost, toleranciju i slobodu izbora, HRFF organizuju Multimedijalni institut (MaMa) i Udruženje za razvoj kulture “URK”. Riječki program realizovan je u saradnji sa udruženjem Filmaktiv.
Ulaz na sve projekcije 13. HRFF-a je besplatan.
Festivalski sajt je http://humanrightsfestival.org, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
