Depomanija na Kustendorfu
Američki glumac Džoni Dep dobio je 13. januara spomenik u prirodnoj veličini u Drvengradu na Mokroj Gori, na otvaranju trećeg festivala Kustendorf, čiji je osnivač filmski reditelj Emir Kusturica, a medju gostima su i selektor Kana Tjeri Fremo, reditelji Fatih Akin, Marjan Satrapi... Dep je sa Kusturicom i otkrio svoju bistu, prekrivenu sa desetak zastava koje simbolizuju njegovu globalnu pripadnost. Spomenik popularnog glumca, iako bez prepoznatljivih brkova, bio je predmet grljenja mnogobrojnih obožavalaca koji nisu stigli da se slikaju sa njim uživo.
Američki glumac Džoni Dep dobio je 13. januara spomenik u prirodnoj veličini u Drvengradu na Mokroj Gori, na otvaranju trećeg festivala Kustendorf, čiji je osnivač filmski reditelj Emir Kusturica, a medju gostima su i selektor Kana Tjeri Fremo, reditelji Fatih Akin, Marjan Satrapi...
Dep je sa Kusturicom i otkrio svoju bistu, prekrivenu sa desetak zastava koje simbolizuju njegovu globalnu pripadnost. Spomenik popularnog glumca, iako bez prepoznatljivih brkova, bio je predmet grljenja mnogobrojnih obožavalaca koji nisu stigli da se slikaju sa njim uživo.
Dep je zahvalio Kusturici, nazivajući ga bratom i navodeći ga kao inspiraciju i jednog od retkih autora koji omogućavaju održanje prave umetnosti, kao što su i Džim Džarmuš i Tim Barton.
Kusturica je uručio Depu, čiji je dolazak u Drvengrad izazvao i pažnju svetskih medija, specijalnu "Nagradu za sve buduće filmove".
Svečanosti je prisustvovao i ministar kulture Srbije Nebojša Bradić sa specijalnim savetnicima - izdavačem Zoranom Hamovićem i filmskim i pozorišnim rediteljem Goranom Markovićem, a umesto holivudskog glamura, atmosferu je napravio trubački orkestar Dejana Petrovića, pobednika prošlogodišnjeg Sabora trubača u Guči.
Otvarajući Kustendorf, ministar Bradić ponovo je skrenuo pažnju na autorske filmove naspram komercijalnih mega-hitova, kao i na vrednost kinematografija malih naroda i zemalja, ocenjujući da i Srbija u tom smislu ima značajno mesto u svetu filmske umetnosti.
“Danas, kada čitamo kako pojedini blokbasteri zarađuju više od milijarde dolara samo tokom božićnih praznika, dolazimo u opasnost da pomislimo kako za male narode i filmove na njihovim malim jezicima nema nade. Može nam se učiniti kako je svet načinjen isključivo za velike i bogate, i da u takvom svetu male produkcije koje oslikavaju probleme običnog čoveka nemaju šta da traže”, rekao je Bradić, ističući da autori i njihova dela, zahvaljujući mestima kao što je Mokra Gora i festivalu Kustendorf, postaju svojevrsni balans takvom nepristupačnom i isključivom pogledu na filmsku umetnost.
Bradić je rekao da bi film bez autorskog pristupa sasvim nestao i pretvorio se u mašinu, poput one koja štampa novac, a kinematografske vrednosti bi se merile automatima za prebrojavanje novčanica.
Prema rečima Bradića, Srbija, kao mala zemlja, ima značajno mesto u svetu filmske umetnosti pre svega zahvaljujući domaćim filmskim ostvarenjima i u svetskim razmerama značajnim autorima, kao i činjenici da postoji mesto kao što je Mokra Gora.
“Nekada zabit, Mokra Gora polako postaje centar alternativnog pogleda na filmsku umetnost. Svež vetar sa ovih planina, udahnuće svež duh u industriju koja preti da zaguši zdrav razum i osnovna ljudska osećanja”, rekao je Bradić i zahvalio Kusturici i svima koji su stigli da pokažu kako Kustendorf nije fikcija ili hir jednog proslavljenog autora, već nešto što je sasvim realno i svima potrebno.
Kusturica je 12. januara dočekao Depa u Beogradu, gde se popularni glumac sastao i s predsednikom Srbije Borisom Tadićem, izbegavši prethodno mnogobrojne novinare koji su ga čekali na aerodromu “Nikola Tesla”. Dep je u Drvengrad sleteo helikopterom, kao i prošlogodišnja zvezda Kustendorfa - američki režiser Džim Džarmuš.
Akter i kultnih autorskih filmova i holivudskih blokbastera, Dep će već 14. januara održati radionicu studentima, čiji su filmovi u takmičarskom programu Kustendorfa.
U čast Depa, čiji su dolazak na Mokru Goru zabeležili i neki od vodećih svetskih medija, biće prikazani i filmovi “Arizona Dream”, koji je režirao Kusturica i koji je osvojio Srebrnog medveda 1993. na Berlinalu, “Doni Brasko” (1997) Majkla Njuela i gotska romantična komedija “Edvard Makazoruki” (1990) Tima Bartona.
Na otvaranju Kustendorfa predstavljeni su digitalno restaurirani filmovi braće Limijer, uključujući dosad neprikazivani filmovi u boji i 3D tehnologiji, a filmski program zvanično je počeo “Aferom ‘Zbogom’” francuskog režisera Kristijana Kariona, prikazuje u skolpu programa “Savremene tendencije”.
Takmičarski program počeo je studentskim filmovima iz Austrije, Rusije, Češke i Slovačke, a organizovan je i doček “srpske Nove godine” uz nastup austrijske grupe Global Kriner.
U konkurenciji su filmovi studenata iz 18 zemalja (Austrije, Belgije, Bangladeša, Bugarske, Velike Britanije, Izraela, Kube, Litvanije, Meksika, Nemačke, Poljske, Rusije, SAD, Srbije, Slovačke, Francuske, Češke i Švajcarske), odabrani među više od 300 naslova iz celog sveta.
Žirijem 3. Kustendorfa predsedava proslavljena strip autorka i režiserka iranskog porekla Marjan Satrapi, autorka stripa i nagrađivanog animiranog filma “Persepolis”, koji će biti prikazan u programu “Evergrin”.
Studentske filmove u konkurenciji za Zlatno, Srebrno i Bronzano jaje, ocenjivaće i producentkinja i autorka Sara Drajver, te poznati holivudski producent Džonatan Vajsgal.
Osim mladim stvaraocima, Kustendorf je posvećen i velikanima autorskog filma, a osim Depa, među gostima je najavljena i većina autora filmova iz programa “Savremene tendencije”, među kojima su i Fatih Akin, Asgar Farhadi, Elija Sulejman, Kristijan Karion i Pavel Lungin.
U tom programu biće prikazani i “O Eli” iranskog reditelja Farhadija, koji je osvojio Srebrnog medveda na Berlinalu 2009. godine, zatim Akinova komedija “Soul Kitchen”, za koju je dobio specijalnu nagradu žirija 2009. u Veneciji, “Vreme koje preostaje” Sulejmana, Lunginov “Car”, “Zakopane tajne” mlade tunižanske rediteljke Radže Amari i najnoviji Džarmušov film “Granice kontrole”.
U okviru pratećeg programa, koji je protekle dve godine obeležen sahranom holivudskog blokbastera “Umri muški”, Kusturica je najavio izbor najboljih filmova sa prestižnog američkog Filmskog seminara Robert Flaerti 2009 koji pod naslovom “Svedoci, spomenici, ruševine” istražuje pojam filmskog svedočanstva i odnosa savremenog čoveka prema prošlosti kroz tematski i formalno raznovrsne filmove.
Muzički program, koji je i ove godine osmislio Nele Karajlić, organizovan je svake večeri posle projekcija i radionica, a najavljeni su i francusko-španski sastav Festicultores Troupe, Rubl iz Rusije, špansko-italijanska atrakcija Tonino Carotone, koji je sarađivao sa Manu Ćaom, turska pevačica Aynur, te Vlada Maričić, Vrelo i Emir Kusturica and The No Smoking Orchestra.
Kustendorf je specifičan po odsustvu reklama i marketinga, a Ministarstvo kulture Srbije pomaže ga od osnivanja. Ove godine za Kusturičin festival odvojeno je 15 miliona dinara, odnosno pet miliona manje nego prošle godine - zbog krize.
Osim podrške Ministarstva kulture, sredstva za Kustendorf prikupljena su i, kako je rekao Kusturica, njegovim nastupima širom sveta s grupom The No Smoking Orchestra.
Prvi Kustendorf prikazao je 2008. studentske filmove iz 12 zemalja, a glavna zvezda bio je ruski reditelj Nikita Mihalkov, koji ga je i otvorio.
I tadašnji ministar kulture Vojislav Brajović rekao je da je “privilegija da država podrži privatnu inicijativu tako značajnog autora koji je sam po sebi institucija nekad veća i od same državne institucije”.
Žirijem prvog Kustendorfa predsedavao je Peter Handke, dok je početkom 2009. godine na čelu žirija bila srpska glumica Anica Dobra.
Sajt Kustendorfa je www.kustendorf-filmandmusicfestival.org
(SEEcult.org)
