Jelena Jureša u Puli
Novosadska umetnica Jelena Jureša, nakon Zrenjanina i Zagreba, predstavlja se i u MMC Luka u Puli izložbom “Mira, skica za portret”, čiji centralni deo čini video instalacija koja je intimno preispitivanje granica sećanja - kroz priču o jednoj ženi, jednoj porodici, jednoj zemlji - i tri rata.
Rad “Mira, skica za portret” pripoveda o premreženosti ratnih okolnosti i individualnih ljudskih sudbina. Kombinovanjem videa i fotografija, arhivskog materijala, zapisa svakodnevnice i medijskih slika iz starih filmova kao pronađenih objekata, rad pripoveda o prelamanju individualnih i kolektivnih povesti. Kontekst rada formira narativ o individualnoj sudbini jedne gotovo anonimne žene kroz koju se, vođeno specifičnom poetikom i senzibilitetom autorke, reflektuje čitav jedan vek – “stoleće koje započinje slomljenom kičmom”, navela je kustoskinja Branka Benčić u predgovoru kataloga.
Multimedijalni “biografski” rad “Mira, skica za portret” istražuje granice sećanja problematizovanjem odnosa fotografske slike i percepcije kroz priču o Miri, ženi čiji život korespondira sa kratkim periodom mira i postojanja jedne države - stradala je 1990. u saobraćajnoj nesreći u okolini Pakraca, gde su ubrzo počeli nemiri koji su označili kraj Jugoslavije i početak rata.
Rad prati život Mire i njene porodice od perioda pre njenog rođenja, pa do tragične smrti, koristeći se različitim materijalima i strategijama - putem arhivskih fotografija, videa i fotografija kao markera mesta, oživljava se porodična istorija Mirinih predaka, porodice bosanskih Jevreja koja je stradala na najsuroviji način u logorima na tlu bivše Jugoslavije.
Osim što intimno preispituje granica sećanja, “Mira, skica za portret” na posredan način, kroz vrlo intiman monolog naratora, propituje i temu različitih uloga žene: majke, supruge, deteta...
Izložba obuhvata i rad “Still” koji se sastoji od video instalacije, zvučne instalacije, fotografija i teksta. Zvučna instalacija je snimak probe sarajevskog dečjeg hora “Princess krofne”, a snimljene pesme bile su veoma popularne u bivšoj Jugoslaviji. Članovi hora nisu bili ni rođeni u vreme kada su pesme koje izvode bile najpopularnije, već su, štaviše, rođeni nakon rata i raspada Jugoslavije. Hor “Princess krofne” osnovao je Zlatko Bostandžić 1993. godine, tokom opsade Sarajeva – za decu od 6 do 14 godina starosti kako bi im omogućio aktivnosti kojima bi se radovala svake nedelje. Jedan član hora izabrao je naziv “Princess krofne” - u vreme kada je šansa da se ta poslastica nađe u Sarajevu bila nepostojeća.
Jelena Jureša nedavno je izlagala i u Pogonu Jedinstvo u Zagrebu, čime je započeta nova izlagačka sezona Galerije 90-60-90 u tom nezavisnom kulturnom centru.
Projekat “Mira, skica za portret” predstavila je nedavno i u Savremenoj galeriji u Zrenjaninu, u saradnji s kustoskinjom Brankom Benčić iz Hrvatske.
Izložbu prati artist book “Mira, Study for a Portrait”, u izdanju Fotohofa iz Salcburga (2014), te katalog koji je realizovan u saradnji Savremene galerije u Zrenjaninu, Galerije 90-60-90, MMC Luka Pula, Trieste Contemporanea u Trstu, Muzej savremene umetnosti Republike Srpske u Banjaluci i Museum im Rathaus u Glajsdorfu.
Jelena Jureša rođena je u Novom Sadu, gde je završila studije na Akademiji umetnosti. Izlagala je na samostalnim i grupnim izložbama u Srbiji, Austriji, Hrvatskoj, Sloveniji, BiH, Grčkoj, Italiji, Francuskoj i SAD. Njeno vizuelno istraživanje oslonjeno je na ispitivanje reprezentacijskih (ne)moći “slike”, a fokus njenog rada je portret u najširem smislu. Njen umetnički senzibilitet navodi je da u središte svog koncepta postavlja pitanja rodnog, socijalnog, klasnog i svakog mogućeg identiteta.
(SEEcult.org)
