Pavle Vasić Valentini Brdar

Istoričarka umetnosti Valentina Brdar iz Novog Sada dobitnica je nagrade “Pavle Vasić” Udruženja likovnih umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera Srbije (ULUPUDS) za 2011. godinu, za monografiju “Ivo Kurtović”, u izdanju Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Nagrada “Pavle Vasić” svečanoj je dodeljena 12. marta u Rektoratu Univerziteta umetnosti u Beogradu, na osnovu odluke žirija koji su činili istoričarka umetnosti i likovna kritičarka Ljiljana Ćinkul (predsednica), likovni umetnik-fotograf, istoričar fotografije, publicista i prozni pisac Goran Malić i prof. dr Mirjana Roter Blagojević.

Nagrađena monografska studija, kako je istakao žiri u obrazloženju, ozbiljan je i obiman istraživački rad koji je posvećen analizi celokupnog opusa Kurtovića, predstavljenog u hronološkom nizu - od prvog mladalačkog projekta iz 1935. godine - vile Bošković na Hvaru, preko tipskih projekata za stambene objekte iz vremena obnove zemlje posle 1945. godine i velikih reprezentativnih poslovnih objekata - Spoljnotrgovinske komore i zgrade Dunav osiguranja na Trgu republike iz 60-ih, do Spomen-zbirke Pavla Beljanskog u Novom Sadu i Narodne biblioteke Srbije, velikog dela iz 1972. godine kojim je i završen plodan životni vek tog arhitekte i intelektualca.

Kurtovićevo stvaralaštvo bilo je posvećeno slikarstvu i arhitekturi, a veoma značajna je i njegova profesura na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, a Valentina Brdar je, prateći njegov život i delo u hronološkom toku, i naslovima poglavlja (Porodica, školovanje i životni put, Slikartsvo i njegov značaj za Kurtovićev opus, Arhitektura - izvor Kurtovićevih ideja, Period obnove i izgradnje i Novi tokovi) jasno locirala značajne periode te umetničke biografije, istakao je žiri.

U istoriji umetnosti poznati su primeri vrhunskih arhitekata koji su bili i vrhunski slikari, a prema mišljenju Valentine Brdar, Kurtovićevo stvaralaštvo obogatilo je i njegovo arhitektonsko delo. Mada je kao slikar veoma aktivan 30-ih godina 20. veka, ipak, u njegovom celokupnom obimnom opusu arhitekturi pripada najveći deo i po autorskim dometima njegovi projekti su integralni deo nacionalne istorije arhitekture druge polovine 20. veka.

Naučni rad Valentine Brdar, kako je istaknuto, prilježno sistematizuje osnovna Kurtovićeva kreativna uporišta - ličnost i senzibilitet, delo i okolnosti, kontekst vremena i probleme, odnos istorijskog i savremenog, humanog i estetskog, uzore u velikim arhitektama i vlastiti poetski diskurs.

“Pišući jednostavnim jezikom iskusnog profesionalca, Valentina Brdar koristi arhivsku građu sa mnoštvom detalja iz Kurtovićeve profesije; ona beleži i arhitektina učešća na mnogobrojnim konkursima kao i nerealizovane projekte, izoštravajući u svojoj interpretaciji osobenosti i promene u njegovim strukturnim, estetskim i funkcionalnim rešenjima”, istakao je žiri u obrazloženju.

Valentina Brdar je diplomirala na Istoriji umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu, na kojem je i magistrirala na temu “Život i rad arhitekte Ive Kurtovića (1910-1972)“ i upisala doktorske studije na predmetu Istorija arhitekture.

Između ostalog, saradnica je na projektu „Srpski biografski rečnik“ Matice srpske, autorka kataloga i koncepcije izložbe slika Radmile Ćurčić u Novom sadu 2011. (Prometej i Društvo književnika Vojvodine), saradnica na projektu “Predlog za unapređenje Petrovaradinske tvrđave u spomenik od izuzetnog znacaja” Gradskog zavoda za zaštitu spomenika u Novom Sadu (2010)...

Nagrada “Pavle Vasić” osnovana je 1995. godine, u cilju podsticanja, razvijanja i afirmisanja kritičko-teorijske misli u oblasti primenjenih umetnosti i dizajna u Srbiji.

Dodeljuje se za tekstove u oblasti primenjenih umetnosti i dizajna, i to prateći jednogodišnju produkciju objavljenu u svim vrstama stručnih publikacija (monografijama, knjigama, zbornicima, TV emisijama), a u selekciji su i autorske izložbe istoričara umetnosti koje prati odgovarajući stručni tekst.

Osnivač nagrade je ULUPUDS, a suosnivači su: Društvo istoričara umetnosti, Muzej primenjene umetnosti, Muzej pozorišne umetnosti, Društvo umetničkih kritičara Srbije i Beogradski TV program.

Nagrada je ustanovljena u znak sećanja na slikara, kritičara i profesora Pavla Vasića (1907-1993), čiji je celokupan opus esencijalno značajan za primenjenu umetnost u Srbiji o kojoj je postavio osnovne istoriografske smernice i prikupio građu.

Bio je član ULUS-a i ULUPUDS-a.

Detaljna biografija Valentine Brdar: U PRILOGU

(SEEcult.org)