Počasno Srce Sarajeva Beli Taru i Robertu Oli
Počasno Srce Sarajeva - najviše priznanje Sarajevo Film festivala (SFF), dodeljeno je ove godine mađarskom reditelju Beli Taru (Tarr) i čelniku evropskog filmskog fonda Eurimaž (Eurimages) Robertu Oli (Olla).
Dodeljujući mu svoje najviše priznanje, SFF želi da izrazi poštovanje i zahvalnost tom vrsnom filmskom stvaraocu koji je među prvima podržao taj festival i odabrao Sarajevo za svoj, ali i dom prestižne film.factory koju je osnovao pri Univerzitetu Sarajevo School of Science and Technology (SSST).
Bela Tar je jedan od najznačajnijih reditelja današnjice koji zbog svoje nemilosrdnosti nikada nije bio deo mejnstrim kinematografije. Filmski svet, kako je istakao SFF, smatra ga jednim od najoriginalnijih i najprestižnijih savremenih svetskih autora. Okom kamere uspeo je da zabeleži uticaj istorijskih promena na Mađarsku – od posleratnih godina carstva do sovjetske invazije, te od jadnih godina pod komunizmom do savremenih pokušaja privatizacije.
Crpeći inspiraciju iz radova italijanskog neorealizma i francuskog novog talasa i ispitujući današnju otuđenost i moral na provokativan način, njegovi filmovi imaju snažan uticaj na mlađu generaciju filmskih autora, kao što su Gas van Sant (Gus Van Sant) i Džim Džarmuš (Jim Jarmusch).
Tar je počeo da se bavi filmom kao amater kada mu je bilo 16 godina. Prvi dugometražni film “Family Nest” (1977) režirao je kada mu je bilo 22 godine. Taj film, zajedno sa filmovima “Autsajder" (1981) i “The Prefab People” (1982), predstavlja prvu fazu opusa Tara, karakterističnu po problematiziranju društva i dokumentarističkom stilu.
Tarova TV adaptacija Šekspirovog “Makbeta” (1982), koju je snimio u samo dva kadra, najavila je promenu i novu fazu u njegovom kreativnom radu. Sredinom 1980-ih počeo je da sarađuje s piscem Lászlóm Krasznahorakijem, čiji su radovi poslužili kao osnova za Tarrove filmove “Damnation” (1988), “Satan’s Tango” (1994) i “Werckmeister Harmonies” (2000).
Film “Damnation” označio je početak vizuelnog stila po kojem je Tar poznat i danas: specifičan crno-beli fotografski pristup i dugi, spori kadrovi, što je kulminiralo u sedmoiposatnoj adaptaciji Krasznahorakijevog romana “Satan’s Tango”. Taj film ga je učinio svetski poznatim, kao i “Werckmeister Harmonies”. Sledeći film, “The Man from London” (2007) zasnovan je na romanu Georgesa Simenona, a “Torinski konj” (2011), koji je najavio kao svoj poslednji film, predstavljen je na Filmskom festivalu u Berlinu, gde je osvojio Veliku nagradu žirija - Srebrnog medveda, kao i nagradu FIPRESCI.
Počasno Srce Sarajeva dobio je i izvršni direktor Eurimaža Roberto Ola, pravnik sa specijalizacijom u području audiovizuelne proizvodnje i medijskog prava koji je započeo karijeru kao istraživač za medijsko pravo na Evropskom univerzitetskom institutu u Firenci, nakon čega odlazi u Brisel i priključuje se sektoru za distribuciju MEDIA programa EU.
Bio je savetnik za audio-vizuelna pitanja pri Evropskoj komisiji, a 2002. godine odlazi u Strazbur, gde radi kao projekt menadžer na dugometražnim filmovima za koprodukcijski fond Eurimaž. Za izvršnog direktora tog fonda SE imenovan je 2008. godine.
Za proteklih pet godina na čelu Eurimaža, kako je istakao SFF, Ola je dao veliki značaj punoj integraciji zemalja Jugostočne Evrope u evropski audiovizualni prostor. Pored brojnih koprodukcija iz regiona, koje su finansijski podržane u tom periodu, reformisan je Eurimažov program podrške distribuciji evropskog filma u Albaniji, Bosni i Hercegovini, Gruziji, Makedoniji, Rusiji, Srbiji i Turskoj i lansiran potpuno novi program podrške digitalizaciji bioskopskih dvorana u tim zemljama.
Takođe, uspostavljene su i četiri nagrade za razvoj koprodukcija, od kojih se jedna dodeljuje i na CineLink koprodukcijskom marketu SFF-a.
Ola posvećeno deli svoje znanje i ljubav prema nezavisnom filmu sa novom generacijom mladih profesionalaca, držeći predavanja na velikom broju institucija za edukaciju i obuku, te putujući širom sveta u cilju promocije filmskih koprodukcija.
SFF dodeljuje Počasno Srce Sarajeva pojedincima u znak priznanja za izuzetan doprinos afirmaciji i razvoju filmske industrije Jugoistočne Evrope.
Prosle godine dobitnik Počasnog Srca Sarajeva bio je Branko Lustig, istaknuti filmski profesionalac koji je, kako je istaknuto, na najbolji način pokazao da talenat, rad, profesionalnost i posvećenost ruše sve geografske i nacionalne barijere.
Sajt SFF-a je www.sff.ba, a program se nalazi i u Kalendaru portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.
(SEEcult.org)
