Zemun u Velikom ratu
Zemun u vreme Prvog svetskog rata tema je izložbe koju Muzej grada Beograda organizuje u Galeriji “Ikar” Doma vazduhoplovstva u Zemunu, a čine je predmeti iz zbirke “Istorija Zemuna od 1521. do 1918” i iz drugih zbirki MGB, kao i Vojnog muzeja.
Zahvalјujući svom položaju najisturenije tačke Austrougarske monarhije na granici prema Kralјevini Srbiji, Zemun je bio duboko involviran u sva događanja koja su se ticala dveju država. Nјihov međusobni odnos bliske i svestrane saradnje, krajem 19. veka je pošao silaznom putanjom, da bi tokom srpskih pobeda u Balkanskim ratovima, prešao u krajnje neprijatelјstvo.
Austrougarska je, kako navodi MGB, bila spremna još od 1908. da uđe u rat protiv Srbije i reši međusobne odnose.
Upozorenje o mogućem atentatu, jedno od najvažnijih, poslao je šef zemunske policije Viktor pl. Vuković u maju 1914. godine.
Što se vojnih aktivnosti tiče, poslednjih mirnodopskih godina, one su dobile karakter ratnih priprema. Zemunski garnizon je pretrpeo izmene u smislu promene sastava pukova. Između ostalog, u tom periodu su bile preduzete mere na proširenju i izgradnji vojnih objekata, koje je lično ministar obišao 6. januara 1914. godine.
Izbijanjem rata, Zemun se našao u središtu ratnih operacija: prvi hici na srpsku prestonicu ispalјeni su u noći 28/29. jula 1914. godine.
Nedugo po otpočinjanju ratnih dejstva, Zemunci su imali priliku da na svojim ulicama vide srpsku vojsku i dožive uspostavlјanje njene vlasti. To je izazvalo oduševlјenje ne samo u srpskoj javnosti, već i u stranoj, savezničkoj.
Kratkotrajno oslobođenje mnogi Zemunci, uglavnom Srbi, skupo su platili (internacijom i fizičkom likvidacijom). Srpska vojska je posela Zemun i tokom borbi oko Beograda, krajem septembra 1914. Glavne snage tokom borbi austro-mađarska vojska je skoncentrisala oko Zemuna i Bežanije. U gradu i okolini bila je smeštena austrougarska i nemačka teška artilјerija, a na Dunavu monitori.
Vojno-strategijski značaj Zemuna porastao je u pripremi napada na Beograd oktobra 1915. godine.
Zemun je bio “placdarm” za osvajanje srpske prestonice.
Sremskim dobrovolјačkim odredom, koji je gotovo sav izginuo u odbrani Beograda, komandovao je Zemunac Ignjat Kirhner.
Izložbu će svečano otvoriti 6. novembra autorka izložbe Gordana Korać, muzejska savetnica MGB-a, i muzejski savetnik Predrag Lažetić.
Izložba će biti otvorena do 26. novembra.
(SEEcult.org)
